Je kan ook vragen naar de geboorte, sterfdatum of familie van een persoon...
Aldous Huxley
Aldous Huxley
door oud Victoriaans geslacht dwepend met Darwin's vuur naar Eton en Oxford gebracht doordrenkt in literatuur
door Lady Virginia Woolf gesterkt debuteert de bibliofiel met hoogstaand English poetry-werk in zijn The Burning Wheel
wijl Flanders Fields de doden telt en hij blindheid bedwingt treft hem uit het Great War-geweld een Truiens vlucht'lingskind
zijn paardenkoets trekt ratelend langs de Hoogbrug naar haar Markt swijlst knoopt hij zonder aarzelen zijn bruigoms spencer vast
in het woelige interbellum rijst hoog zijn schrijversster en reist zijn Brave New World een onsterflijke brug te ver
Jan GOFFA, Haspengoud, z.p.: writehi(s)story, 2009, p. 17. Jan Goffa (Aalst 1957). Bouwkundig ingenieur grondonderzoek en leraar. Brustem. Stadsdichter Sint-Truiden uitgeroepen door Het Belang van Limburg 2008 en als tweede Haspengouws fruitdichter aangesteld door de Commanderie der Fruyteniers 2010. Schrijver van limericks on line op www.gedichtegedachten.be. Directe, branievolle gedichten over actualiteit.
ONTDEKKING VAN DE DAG
Expo 1907
De ‘Expositie’
De ‘Expositie’ in 1907 was hét supermoment voor Sint-Truiden. Sinds 1860 had het de eerste plaats in Limburg moeten afgeven aan Hasselt. Maar de provinciegouverneur kwam uit Sint-Truiden en een ambitieus team wilde hier de Luikse tentoonstelling van 1905 overdoen.
In 1907 volgde Sint-Truiden het Luikse voorbeeld van 1905 en hield een provinciale tentoonstelling op een lange strook van de braakterreinen bij het spoorwegstation tot en met het stadspark. Een brug leidde de bezoekers over de Diestersteenweg. De volkswijk De Hel had plaats gemaakt voor het ‘klein stadspark’. Bij de paviljoenen vielen vooral het Paleis de Mijnen en het bouwsel van de steenkoolmijnen van Dahlbush op. De steengroeven van de Ourthe lieten een gedenkzuil oprichten en de oude Parkschool herbergde veilig de tentoonstelling van Oude Kunst.
Een stadsgenoot, baron Henri de Pitteurs-Hiegaerts was sinds 1894 provinciegouverneur en in augustus 1901 werd in Limburg steenkool ontdekt, waar dezelfde familie belangen had. Dokterszoon en bankier Leon Debruyn nam het voortouw. Zijn zwager was notaris Nagels. Ook de ondernemers Baltus, koloniale waren, en Claes-Lekens, bouwpromotor, waren ambitieus. Het organisatiecomité bood een model arbeiderswoning aan het Bureel van Weldadigheid (OCMW), die nog steeds bestaat in de Spoorwegstraat.
Op 28 juli 1907 kon de breedgebaarde, al oudere koning Leopold II met zijn dochter prinses Clémentine vanop de tribune de trekpaarden van Clément Peten uit Velm bewonderen. Ook prins Albert bezocht de tentoonstelling. Op 22 december was het hoogfeest van de belle époque en van de durvende ondernemers in Sint-Truiden voorbij. Meer dan een half miljoen bezoekers en ‘speelreizigers’ – de toenmalige benaming voor toeristen - bezochten expo en stad. De bebouwing in de al geplande nieuwe stationswijk kon starten. Van de expo restte later enkel nog de prestigieuze Prins-Albertlaan en de Expositiestraat, in 1930 vervangen door ‘Astrid’straat. Een gedenksteen staat ingemetseld in een hekpaviljoen van het stadspark.
Van deze ‘wereldtentoonstelling’ voor de Truienaar bleven talrijke prentbriefkaarten en een pas in 1910 rijkelijk uitgegeven ‘Guldenboek’ bewaard. Uitzonderlijk ook persoonlijke toegangskaarten met portretfoto.
Gedenksteen als herinnering aan de Expo, gemetseld in één van de ingangspaviljoentjes van het stadspark
Kathleen DIGNEF, De provinciale tentoonstelling van 1907 te Sint-Truiden: de ‘Wereldtentoonstelling’ voor de Truienaar, in: Historische bijdragen over Sint-Truiden en omgeving, Sint-Truiden: GOKSint-Truiden. 2006, p. 115-126.
