Tuin van een herenhuis

Kleine voortuin met monumentaal hek, bij een belangrijk herenhuis van omstreeks 1870.

Het huis werd ontworpen door architect Justin Bruyenne (1811-1896), voor E. Debruyn, hoofdgeneesheer van het Hospitaal van de Zusters van Liefde, wat de letters DB in de deurwaaier en in het hek van de voortuin verklaart. Groen geschilderd en voorheen gedeeltelijk verguld monumentaal hek van 9 traveeën, van giet- en smeedijzer op eenvoudige geprofileerde hardstenen plint, uit het einde van de 19de eeuw. Links deels ingekort voor het bouwen van een garage. Tien gietijzeren kolommen als hekpijlers, met uitgewerkt en gedecoreerd basement en voetstuk, gladde achthoekige schacht, bladen rolwerk als kapiteel en een reukvaatje als bekroning. Vierkante regels en gepunte ronde spijlen, onderaan onderling verbonden door een neogotisch geïnspireerd motief van spitsboogjes, driekwartcirkels en vlammetjes, de knooppunten met de regels door ringen geaccentueerd. Bovenaan een x-motief als verbinding tussen spijl en regel, eveneens met ringen aan de knooppunten. Poort met vierkante stijlen, dubbele onderregel, tussen- en bovenregel, bekroond met een sierregel met spiegelboogbeloop met symmetrisch gespiegelde gekrulde E- en C-motieven in het tussenveld en initialen DB op de makelaar. Klimmend beloop van de spijlen. Onderregel met vloeiend verbonden driekwartcirkelmotief ter verankering van de spijlen. Zwaardere gietijzeren poortstijlen en verbindingsstuk van twee spijlen tussen poort en zuil.

Hoge haag van gewone taxus (Taxus baccata) en vijf exemplaren van scherpe hulst (Ilex aquifolium), één bonte beshulst (Ilex aquifolium 'Argenteovariegata'). In de achtertuin volwassen bomen: linde (Tilia spec.), Noorse esdoorn (Acer platanoïdes), witte paardekastanje (Aesculus hippocastanum).


Bron     : DE MAEGD C. & VAN DEN BOSSCHE H. 2003: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 1: Gingelom, Halen, Herk-de-Stad, Nieuwerkerken, Sint-Truiden, Brussel, Agentschap RO-Vlaanderen. Onroerend Erfgoed.
Auteurs :  De Maegd, Christiane, van den Bossche, Herman
Datum  : 2003

Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:
Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Tuin van een herenhuis [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/303444 Geraadpleegd op 12-11-2019

 

ONTDEKKING VAN DE DAG

De trap des aanstoots

De Luikse architect Etienne Fayn slaagde erin om een mooi stadhuis in Luikse classicisme te ontwerpen rond de oude halle en de belforttoren. De stadsmagistraat betrok zijn nieuwe symmetrische bouw in juli 1759 onder begeleiding van drie kanonsalvo's. De interieurafwerking, vooral door de modieuze Luikse vakmensen, moest toen nog beginnen.
Maar... die saaie horizontale kroonlijst wou de stad als bouwheer toch verbeteren. Kijkend naar Brabant en Antwerpen liet ze in 1766 zwierige frontons met klokgevel, curven en tegencurven plaatsen aan de hoofdgevel. Pater minderbroeder Johannes Bolgrez bracht een plan mee uit Antwerpen. Ook kwam er een dubbele puitrap naar de verdieping, om de begane grond te kunnen verhuren. Enkele jaren later verdween deze blijkbaar té bombastische ingreep terug. 

Eigentijds kroniekschrijver Debruyn is genadeloos voor zoveel pretentie en tekent - met veel lekenfantasie - dit on-Luikse gedrocht. Hij schrijft ook hoe men half juni 1766 bouwt aan "eene nieuwe blauw steene balcon, ende het frontispicium wierd verciert met nieuwe crollen, oock met eenen nieuwen noijt in dese landen geinventeerde blauw steenen trap dienende tot spot der borgers ende vreemdelingen hier passerende om het onnodigh ende verquist geldt". 

Van deze verbeteringsoperatie getuigt nog een jaartalsteen met stadswapen boven het balkon. 






Lees: Christine VANTHILLO, Het stadhuis van Sint-Truiden, van binnen uit bekeken, in Sint-Truiden in de 18de eeuw, tentoonstellingscataloog, Sint-Truiden: Sint-Truiden 1300 vzw., 1993, p. 109-117; Fernand DUCHATEAU, Het boek van Debruyn. Een kroniek van de achttiende eeuw in Sint-Truiden, in idem, p. 168 en 209-267 en Sint-Truiden 1693-1793, in idem, p. 7-26; Het stadhuis van Sint-Truiden. Hart van de democratie, Sint-Truiden: stadsbestuur, 2018, p. 131-133.

 

Lees meer