Claes, Jacobus, 'Jacobus Gorcomiensis'

Zepperen 10.03.1752  Oostham 29.10.1828 

Zoon van Henri en Catharina Vecoven . Leuven, college ‘Het Varken’ als onbemiddeld student 1771. Praemonstratenzer Averbode 1773. Priester 1776. Kapelaan  Wezemaal 1784 en Veerle 1789. Penitentiarius  Kortenbos 1795. Gevangen door Fransen en naar Oléron gevoerd december 1798- november 1800. Pastoor  Oostham 1801-1828. Schrijver  van moraliserende volksboekjes in dialoogvorm die lange tijd herdrukt werden en nog in 1930 herwerkt door praemonstratenzer Xaverius Adriaensen onder de titel In de kluis.

Straatnaam Zepperen .

Publicaties: De welmeynende boeredogter of hoe eene dogter ten platten lande zich moet voegen om, onder het bestier van hare ouders, of meesters, christelyk te leeven, afwagtende den tyd, om in den houwelyken staet te treeden, Antwerpen: Van Dieren, 1800, nieuwe uitgave o.a. Sint-Truiden. 1817 en Mechelen: P.J. Hanicq, 1845; De Boere-theologie oft den godvrugtigen kluysenaer onderwyzende de pagters, domestieken, d’ambagtslieden, de handwerkers, de arme en alle soort van volk van het plat land, kleyn en groot…, Sint-Truiden. J.B. Smits, 1801, nieuwe uitgaven o.a. Leuven: J. Meyer, 1804, Hasselt: J.F. Milis, z.j., Sint-Niklaas: A.-L. Rukart, 1844; Den welmeynenden boeren-zoon…, Antwerpen: Van Dieren, 1800, nieuwe uitgave o.a. Mechelen: P.J. Hanicq, 1845; Den Godvrugtigen Scheper oft hoe eenen schaepherder zig moet gedraegen om zyn officie wel te volbrengen, met schoone exempelen, Sint-Truiden. J.B. Smits, 1805; Melania, beveyligd voor de schipbreuk, of behoedmiddel tegen het bederf van de jongheyd, nae wyze van zaemen-spraek, Sint-Truiden. 1810.
Lees: J.-B. VAN BAVEGEM, Het martelaarsboek of heldhaftig gedrag der Belgische geestelijkheid ten tijde der Fransche omwenteling op het einde der achtttiende eeuw, nieuwe uitg., Gent, 1875, p. 206; SLECHTEN, p. 302-303; L.C. GOOVAERTS, Dictionnaire bio-bibliographique des écrivains, artistes et savants de l’ordre de Prémontré, dl. 1, Brussel, 1900-1917, p. 120-123; SCHILLINGS, 8, p. 439; JORISSEN; L. DRESEN-COENDERS, Een boerencultuur onder pastoraal vuur, in : Jeugd en samenleving, 19, 1989, p. 628-643; Leven in Oud Zepperen, 1999, p. 391 en 410; Donatiaan DE CLERCK, Hagiologion. Levensbeelden van heiligen, zaligen en gedenkwaardige personen van de premonstratenzerorde, Windberg: Poppe-Verlag, 2001, p. 291-292; Jan GERITS, in NBIOW, in voorbereiding.
ONTDEKKING VAN DE DAG

Expo 1907

De ‘Expositie’

De ‘Expositie’ in 1907 was hét supermoment voor Sint-Truiden. Sinds 1860 had het de eerste plaats in Limburg moeten afgeven aan Hasselt. Maar de provinciegouverneur kwam uit Sint-Truiden en een ambitieus team wilde hier de Luikse tentoonstelling van 1905 overdoen. 




In 1907 volgde Sint-Truiden het Luikse voorbeeld van 1905 en hield een provinciale tentoonstelling op een lange strook van de braakterreinen bij het spoorwegstation tot en met het stadspark. Een brug leidde de bezoekers over de Diestersteenweg. De volkswijk De Hel had plaats gemaakt voor het ‘klein stadspark’. Bij de paviljoenen vielen vooral het Paleis de Mijnen en het bouwsel van de steenkoolmijnen van Dahlbush op. De steengroeven van de Ourthe lieten een gedenkzuil oprichten en de oude Parkschool herbergde veilig de tentoonstelling van Oude Kunst.

Een stadsgenoot, baron Henri de Pitteurs-Hiegaerts was sinds 1894 provinciegouverneur en in augustus 1901 werd in Limburg steenkool ontdekt, waar dezelfde familie belangen had. Dokterszoon en bankier Leon Debruyn nam het voortouw. Zijn zwager was notaris Nagels. Ook de ondernemers Baltus, koloniale waren, en Claes-Lekens, bouwpromotor, waren ambitieus. Het organisatiecomité bood een model arbeiderswoning aan het Bureel van Weldadigheid (OCMW), die nog steeds bestaat in de Spoorwegstraat.




Op 28 juli 1907 kon de breedgebaarde, al oudere koning Leopold II met zijn dochter prinses Clémentine vanop de tribune de trekpaarden van Clément Peten uit Velm bewonderen. Ook prins Albert bezocht de tentoonstelling. Op 22 december was het hoogfeest van de belle époque en van de durvende ondernemers in Sint-Truiden voorbij. Meer dan een half miljoen bezoekers en ‘speelreizigers’ – de toenmalige benaming voor toeristen - bezochten expo en stad. De bebouwing in de al geplande nieuwe stationswijk kon starten. Van de expo restte later enkel nog de prestigieuze Prins-Albertlaan en de Expositiestraat, in 1930 vervangen door ‘Astrid’straat. Een gedenksteen staat ingemetseld in een hekpaviljoen van het stadspark. 

Van deze ‘wereldtentoonstelling’ voor de Truienaar bleven talrijke prentbriefkaarten en een pas in 1910 rijkelijk uitgegeven ‘Guldenboek’ bewaard. Uitzonderlijk ook persoonlijke toegangskaarten met portretfoto.


Gedenksteen als herinnering aan de Expo, gemetseld in één van de ingangspaviljoentjes van het stadspark



Kathleen DIGNEF, De provinciale tentoonstelling van 1907 te Sint-Truiden: de ‘Wereldtentoonstelling’ voor de Truienaar, in: Historische bijdragen over Sint-Truiden en omgeving, Sint-Truiden: GOKSint-Truiden. 2006, p. 115-126.




Lees meer