Zogenaamd "Stayen-molen". Nog werkzame waterradmolen op de Molenbeek. Witgeschilderde, bakstenen gebouwen onder zadeldaken (Vlaamse en mechanische pannen), gegroepeerd rondom het erf, dat vanaf de straat bereikbaar is via een gekasseide oprit. De Molenbeek stroomt onder het erf door, en loopt achter de gebouwen onoverdekt verder. Huidig uitzicht der gebouwen uit de 19de eeuw. Het molenhuis is een hoog gebouw van drie bouwlagen en twee traveeën, voorzien van rechthoekige vensters met hardstenen dorpels; de vensters der linkertravee zijn laadvensters.
Buitenwerk overbouwd door houten constructie (circa 1912). Molenbeek in natuurstenen bedding gekanaliseerd naar metalen goot; vanuit interieur bedienbaar metalen sluissysteem. Peilnagel gedateerd "1847". Natuurstenen kom en stoel.
Gaande buitenwerk: geklonken ijzeren bovenslagrad, met zeskantige schroefbouten op staafijzeren armen bevestigd; armen met schroefbouten bevestigd op gietijzeren askop; stalen molenas.
Binnenwerk: houten staande werk, doch ondersteund door gietijzeren kolommen. Gietijzeren drijfwerk, verticaal opgesteld, met verdeling door horizontaal groot-kamwiel. Op maalzolder (eerste verdieping): drie maalstoelen (waarvan twee in houten en een in zinken steenkist), houten galg en bloemkuiser. De grote verticale as loopt door tot op de zolderverdieping, waar aftakking drijfkracht geschiedt via riemschijven van horizontale as (naar wanmolen, ophaalmechanisme). Eveneens bewaard: haverpletter, aangedreven door driefasen-elektromotor ACEC, 6,5 pk bij 945 t/m (eerste kwart 20ste eeuw?).
Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:
Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Watermolen Stayenmolen [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/23056 Geraadpleegd op 12-11-2019
Aalst 04.02.1867 Leuven hosp. 22.01.1933 Sylvie Abels
Zoon van landbouwer Pieter Arnold en Maria Theresia Wauters.
Ll. Normaalschool Sint-Truiden 1885, aldaar onderwijzer 1888. Leraar gymnastiek en plantkunde. Leraar wiskunde en natuurwetenschappen College 1899 tot aan opheffing in 1910, bijnaam ‘den Duk’. Leraar wiskunde Limburgse ambachtsschool Hasselt en normaalleergangen nijverheidsonderwijs provincie Limburg. Drukkerij, boekbinderij, papierhandel en ‘keurboekerij’ ‘In ’t Gulden Boek’ Groenmarkt, opvolger van A. Schoofs. Ook verkoop geldbeugels, optiek en meetinstrumenten.
Vader van priester Gabriël en van nijveraar Alfons. Grootvader van docent-stadsarchivaris Ferdinand. Echtgenote uit Berchem. Medestichter met dokter Quintens en voorzitter studiekring De Coninckxvrienden ca. 1897. Voorzitter Commissie Openbare Onderstand 1925 en ijveraar bouw nieuw weeshuis Nieuw Sint-Truiden 1931. Bestuurder Nijverheidsschool 1910 en Landbouwbank van België te Sint-Truiden. Lid kerkfabriek hoofdkerk. Secretaris comité Fancy-fair 1911 voor Ziekenkas Christen Werkmanshuis. Lid Toezichtcommissie tekenacademie 1932.
Herinneringssteen Weeshuis.