Watermolen Stayenmolen

Zogenaamd "Stayen-molen". Nog werkzame waterradmolen op de Molenbeek. Witgeschilderde, bakstenen gebouwen onder zadeldaken (Vlaamse en mechanische pannen), gegroepeerd rondom het erf, dat vanaf de straat bereikbaar is via een gekasseide oprit. De Molenbeek stroomt onder het erf door, en loopt achter de gebouwen onoverdekt verder. Huidig uitzicht der gebouwen uit de 19de eeuw. Het molenhuis is een hoog gebouw van drie bouwlagen en twee traveeën, voorzien van rechthoekige vensters met hardstenen dorpels; de vensters der linkertravee zijn laadvensters.

Buitenwerk overbouwd door houten constructie (circa 1912). Molenbeek in natuurstenen bedding gekanaliseerd naar metalen goot; vanuit interieur bedienbaar metalen sluissysteem. Peilnagel gedateerd "1847". Natuurstenen kom en stoel.

Gaande buitenwerk: geklonken ijzeren bovenslagrad, met zeskantige schroefbouten op staafijzeren armen bevestigd; armen met schroefbouten bevestigd op gietijzeren askop; stalen molenas.

Binnenwerk: houten staande werk, doch ondersteund door gietijzeren kolommen. Gietijzeren drijfwerk, verticaal opgesteld, met verdeling door horizontaal groot-kamwiel. Op maalzolder (eerste verdieping): drie maalstoelen (waarvan twee in houten en een in zinken steenkist), houten galg en bloemkuiser. De grote verticale as loopt door tot op de zolderverdieping, waar aftakking drijfkracht geschiedt via riemschijven van horizontale as (naar wanmolen, ophaalmechanisme). Eveneens bewaard: haverpletter, aangedreven door driefasen-elektromotor ACEC, 6,5 pk bij 945 t/m (eerste kwart 20ste eeuw?).


Bron     : Schlusmans F. met medewerking van Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N2 (He-Z), Brussel - Gent.
Auteurs :  Schlusmans, Frieda
Datum  : 1981

Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:
Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Watermolen Stayenmolen [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/23056 Geraadpleegd op 12-11-2019

 

ONTDEKKING VAN DE DAG

Hakselaar uit het vml. Hoevemuseum Sint-Truiden

Hakselmachine of toestel met een manueel aandrijfmechanisme voor het snijden van stro, gras of maïsgroen. Het grote vliegwiel bezorgde voldoende momentum om de spierkracht maximaal te kunnen  gebruiken. 

Het te versnijden gewas werd in de aanvoergoot gelegd en kwam tussen twee getande rollen terecht. Hierdoor werd het naar het mes toe gedreven. Dat mes werd aangedreven door het grote vliegwiel in gietijzer met hengsel.

Uit de landbouwcollectie voormalige Hoevemuseum Sint-Truiden, met ST/86.238 als oud inventarisnummer.


Het toestel is vervaardigd of geleverd door Sneyers-Lafosse en had Jozef Tilkens als vorige eigenaar, die het aan het Stedelijk Hoevemuseum schonk. 

Sneyers, (Jan Trudo) August was een gekend nijveraar in het stadscentrum. Sint-Truiden 03.08.1866 – Sint-Truiden 12.12.1923, x Justine Lafosse. Opvolger Lafosse-Charlier. Metaalwaren Engels, Frans, Duits en inlands, kachels, lantarens, bietwortelsnijders, fornuizen, huishoudartikels, ijzeren bedden, tuinmeubelen, gereedschappen, glas, porcelein, kristal. Weeldeartikels. IJzer, staal, balken. Depot van zink van Nouvelle Montagne. Hoogbrugstraat +-1928. Weduwe A. Sneyers-Lafosse +-1929. Weduwe A. Sneyers-Lafosse Hoogbrugstraat (ijzerwaren, huishoud), Grote Markt ('weelde'), Beekstraat (staal, zink) +-1933. Afdeling aardewerk op Grote Markt. In  1912: overname handel in koorden en zakken van koordendraaier Louis Lafosse Hoogbrugstraat door ijzerhandel August Sneyers-Lafosse. De firma leverde ook landbouwmachines. 


Inventaris CAG, Leuven - Hoevemuseum Sint-Truiden


Lees meer