Herenhuis

Oorspronkelijk één geheel; imposant breedhuis van twee en drie traveeën en twee en een halve bouwlaag onder gebogen zadeldak (mechanische pannen) voorzien van een dakkapel met korte houten vleugelstukken boven de middentravee; 17de-eeuwse kern aangeduid door de datering 1679 op de sluitsteen der poort; verhoging met een halve verdieping in de eerste helft van de 19de eeuw; uit deze periode dateert eveneens het groot venster in de middentravee; cementering der laatste twee traveeën en neoclassicistische decoratie der vensters (nummer 47) uit de tweede helft van de 19de eeuw.

Bakstenen gebouw, voorzien van een monumentaal opgevatte middentravee, op de bovenverdieping afgelijnd met bakstenen pilasters (eerste helft 19de eeuw). In de twee linker traveeën bleven resten van de oude kern bewaard: een gedeelte van de kalkstenen hoekband, enkele kalkstenen speklagen en de kalkstenen omlijstingen van twee voormalige kruiskozijnen (weggebroken vensterkruisen), naar onderen toe vergroot; kalkstenen negblokken en gekoppelde accoladevormige ontlastingsboogjes van een rollaag en een platte laag; de overige vensters zijn 19de-eeuwse aanpassingen: rechthoekig, met een kalkstenen latei en lekdrempel; de vensters van nummer 47 zijn ook nog voorzien van een gecementeerde neoclassicistische omlijsting uit de tweede helft van de 19de eeuw. Monumentale rondboogpoort in een geblokte kalkstenen omlijsting; licht uitspringende pilasters met sokkel en lijstkapiteel op de posten; geprofileerde booglijst, imposten, en een zware, geprofileerde druiplijst; sluitsteen met wapenschild: schild met drie rammen, en een helm met een ram als bekroning. Groot aansluitend rondboogvenster met geprofileerde booglijst en imposten. Aan weerszij van de poort, recente winkelpuien. Linker zijgevel met aandak.


Bron     : Schlusmans F. met medewerking van Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N2 (He-Z), Brussel - Gent.
Auteurs :  Schlusmans, Frieda
Datum  : 1981

Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:
Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Herenhuis [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/22851 Geraadpleegd op 12-11-2019

 

ONTDEKKING VAN DE DAG

Bruyninx, Jan, edelman

 Maastricht 29.06.1574   26.07.1641   Barbara Seegers  

 Uit een geslacht van grenswachters van de Graven van Loon, in Brustem sinds minstens 1300. Zoon van Koenraad en Barbara Tans. Jonker. Halfheer van Brustem en voogd van Zepperen 1610. Grondbezit in Brustem, Maastricht, Diepenbeek, Bilzen en Vreren, Val, Borgloon en Hasselt. Plaatste gedenksteen voor zijn overgrootvader jonker Bartholomeus (+1500) in kerk Brustem 1617. Zelf begraven in het hoogkoor van de Minderbroederskerk  Sint-Truiden. volgens overeenkomst uit 1641. Wapen: in goud twee dwarsbalken van keel met zilveren vrijkwartier beladen met drie zwarte leeuwen. 

Grafzerk nu in muur kloosterpand Minderbroedersklooster  Sint-Truiden. met identificatie en verwijzing naar het plaatsen van het monument nog tijdens zijn leven uit wantrouwen naar erfgenamen toe. 


Vloerzerk in natuursteen, nu in muur pandgang klooster,  KIK-IRPA


 Lit.: Erik HOUTMAN en Jos MOLEMANS, Cijnsregister van het Bruyninxhof te Brustem (1300). Tekstkritische uitgave en toelichting, in HBBRUSint-Truiden. 1975, p. 239-282. Francis GOOLE, Heraldische merkwaardigheden te Brustem, in HBBRUST. p. 137, 138, 152 en 154; Francis GOOLE en Piet SEVERIJNS, Bruninckx, (Familiekroniek), in HBVL, 17 en 18.06.1989; Jacques BROUWERS, in NBIOW, 13; 1990, kol. 140-142; ID., De heren van Brustem, in Het Oude Land van Loon, 43, 1988, p. 55-92.


Lees meer