Creten, (Pieter) Huibrecht, 'Zagemans', romanauteur

Stevoort 18.12.1823  Wijer 22.09.1894 

.  Zoon van Gilles, horlogemaker uit Gors Opleeuw te Stevoort en Sint-Truiden 1836, en Catharina Droogmans Koestraat. Les bij minderbroeders Sint-Truiden. Studies Klein Seminarie Rolduc, Sint-Truiden en Luik. Priester 1851. Schoonbroer van drukker De Cocq Sint-Truiden. Kapelaan Mechelen-aan-de-Maas 1851, Halen 1854 en Aubel 1863. Lid literaire Nicolaïkring Halen (°1854). Kapelaan, leraar en vriend van medicijnenstudent en latere ULB-prof Theodoor Hauben. Pastoor en bouwheer school, pastorie, kerk met orgel Wijer. Aanleg verbinding tussen stations Schulen en Kortenbos via ‘Cretenweg’ Wijer 1866. Pastoor Neeroeteren 1881 en Overhespen 1881. Op rust Wijer 1893. Populair schrijver van novellen, verhalen en volksromans in Dickensstijl. Verhalen verschenen eerst in afleveringen in periodieken Sint-Truiden. o.a. weekbladen De Hoop en Het Regt. Hekelende artikels onder noemer Kullagie. De Zot 1857-1858, De longziekte, Baron Kwibus 1862 of 1887, De Botti 1861, realistische roman, Mengelingen, tussen 1858 en 1865 in het weekblad Het Regt, Moeder Nel 1873, Meester Mellemans 1881, Mononkel Kwinten 1909, de Pioeters en de Kajoeters 1894, Sus en Trees Scheersliep 1893. Medewerker almanakken o.a. De Kazakschieters 1865-1870 en Jantje Claes 1880-1894.

Grafmonument met boek en ganzenveer kerkhof Wijer, opgericht door Dr. Hauben 1909. Heruitgave De Zot in 1999 door Ina Stabergh.

Publicaties: De Zot, Sint-Truiden. Decoq-Creten, 1863; De Botti, Sint-Truiden. Decoq-Creten, 1861. (ed. Theodore HAUBEN), Volledige werken van P.-H. Creten, Sint-Truiden. Sinte-Lutgardis’ drukkerij Jos. Leenen, 1908-1914, met Levensschets in 1 (De Zot), p. V-XVI. 
Lees: Lectuurrepertorium, 2de dr., 1952, dl. 2, p. 482-485; JORISSEN; Louis ROPPE, in NBIOW, 3, kol. 233-235; F. VAN VINCKENROYE, Pieter Hubert Creten 1823-1894, in OLL, 45, 1990, p. 105-127; Loes LAMBEENS, Onderzoek naar de historiciteit en populariteit van ‘de zot”, een Limburgse sage, verh., Leuven: KU, 2002; Ludo RASKIN, Pieter-Hubert Creten. Van pastoor te Wijer tot Limburgse Hendrik Conscience, in Info Heemkunde Nieuwerkerken, 3, maart-april 2007, p. 6-8; Romain LENAERTS, Pastoor Huibrecht Creten. De man die de Limburgers leerde lezen, in De Bink, 11, 2008, nr. 42, p. 6-11; Brochure Creten, Nieuwerkerken: Heemkring, 2015; Roger DUCHATEAU, De Sint-Truidense volksschrijver pastoor Creten en zijn dialect, in 't Bukske, nr. 9, Neigemenneke, 2015, p. 42-50.
ONTDEKKING VAN DE DAG

Christiaens, Marie, volksfiguur

Gelinden 14.08.1669 , Jacob Schoenaerts 

Vrouw van schout  Schoenaerts. 

Bewoonster hoeve Groenschild Klein-Gelmen 

Beschuldigd van hekserij 1667 en waarschijnlijk terechtgesteld 1669.

Lit.: J. BROUWERS, De vrouw met de zwarte sluier. Een heksenproces te Gelinden in 1667-1669, in Limburg, 36, 1957, p. 263-266, 273-284 en 301-308.