Hoeve De Oude Leeuwerik

De Oude Leeuwerik

Hoeve zogenaamd 'De Oude Leeuwerik ', gesloten hoeve met kern uit de tweede helft van de 18de eeuw (woonhuis), in latere perioden aangepast. De hoeve ligt aan de gekasseide straat, met de moestuin ten noordwesten en de boomgaard ten noordoosten. Ten noordoosten van de hoeve stroomt de Cicindria .

Hoeve 'De Oude Leeuwerik', foto genomen door Schlusmans Frieda op 01-11-1977


Bakstenen gebouwen - op de schuur na - onder zadeldaken (Vlaamse pannen), gegroepeerd rondom het rechthoekige, gekasseide erf.

Ten zuidwesten, poortgebouw met rechthoekige inrijpoort onder houten latei. Ten noordwesten, woonhuis en stal van zeven traveeën (?) en één bouwlaag. De erfzijdegevel heeft verschillende vensters, waarvan twee getoogde in een gecementeerde omlijsting, een zoldervenster in een houten omlijsting, een rechthoekige deur in een houten omlijsting, een aangepaste staldeur en een deurtje onder houten latei. In de achtergevel, muuropeningen uit verschillende perioden, onder meer twee getoogde vensters in een vlakke kalkstenen omlijsting met vlakke sluitsteen (tweede helft 18de eeuw). Zuidwest-zijgevel met aandak en vlechtingen; aanbouwsel onder lessenaarsdak tegen dezelfde gevel.

Ten zuidoosten, stallingen in twee onderscheiden gebouwen van respectievelijk zeven en drie traveeën, uit de 19de eeuw; getoogde muuropeningen, of rechthoekige onder houten latei. Ten noordoosten, dwarsschuur van vier traveeën, in stijl- en regelwerk, doch bekleed met asbestplaten; de schuurpoort is voorzien van een pannen afdakje. Aanbouwsels onder lessenaarsdaken tegen de achtergevel. Bakhuis in het noordwestelijk gedeelte van het poortgebouw.

Momenteel in vervallen staat

Bron: Schlusmans F. met medewerking van Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N2 (He-Z), Brussel - Gent. Auteurs : Schlusmans, Frieda Datum : 1981 Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Hoeve De Oude Leeuwerik [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/22985 Geraadpleegd op 12-11-2019



 

ONTDEKKING VAN DE DAG

Strenge, geleerde heren op het 'schoon verdiep'

In de schepenzaal van het 18de-eeuwse stadhuis op de Grote Markt ontvangt het stadsbestuur nu voorname gasten en overheden om beleid te onderhandelen, en akten officieel te ondertekenen. Voor 1800 zetelden hier de schepenen van de beide heren, maar dan werkelijk als rechters in burgerlijke en criminele zaken. Een berucht proces was dat tegen de brandstichters in 1784, Suske de Poup, 't Voorvelleke en hun medeplichtigen.

In dit lokaal hangen zeven ovale stucmedaillons met daarin grisailles op doek. Het trompe l'oeuil van deze grijze schilderijtjes geeft een 3D-effect en was minder duur dan echt modelleerwerk. De onderwerpen moesten de geleerdheid van de zittende heren van deze rechtbank benadrukken. De geest van Verlichting met rede en wetenschap is hier duidelijk aanwezig. De hoe bezoekers van andere steden in de 18de eeuw zullen ogen tekort gehad hebben om dit allemaal te ontcijferen en bewonderen. Dit is duidelijk een pronkzaaltje van de assertieve stad Sint-Truiden. 

De tafereeltjes tonen mollige gevleugelde jongetjes of 'putti' die druk in de weer zijn met kunst en wetenschap: astronomie, architectuur, muziek, alchemie, beeldhouwkunst, handel-rekenkunst en schilderkunst. Niet toevallig signeerde Diestenaar Pieter-Jan De Craen dit laatste tafereeltje met DE CRAEN F(ecit) ! Hij verdiende drie kronen per tafereel met deze opdracht. 



Astronomie: drie putti zijn druk doende met hun observaties. In een leeg decor hanteert een jongetje een zeekijker, gericht naar de hemel. Op de voorgrond bestudeert een staande putto met loep het armillarium op voet. Vooraan liggen nog een telescoop, een passer en een winkelhaak. De zittende putto wijst een plek aan op een wereldbol op voet. 

Alchemie: in een interieur met wandrekken vol rokende kolven, destilleertoestel en vaatjes zijn drie putti aan het werk. Vooraan een rieten bloemenmandje en achteraan een haard. Eén jongetje, zittend op een kussen in een stoel met armleuningen, beoordeelt de inhoud van een glazen kolf, terwijl een destilleertoestel met stookdeurtje overloopt naar een kolf met handvatten. Zijn helper stampt in een vijzel op sokkel producten fijn en het derde figuurtje brengt een kom bij. De strik van het ophanglint is hier rijker dan bij de andere medaillons en gedecoreerd met een bloempjesrank. 


Lees: Franz AUMANN, Symboliek op het 'schoon verdiep' van het Sint-Truidense stadhuis, in Sint-Truiden een zoektocht naar symbolen, Open Monumentendag Vlaanderen, Sint-Truiden: stadsbestuur, 2002, p. 19-27; Frank DECAT, Sint-Truiden 1784: criminele\nhistories in een Luikse stad, Leuven: Davidsfonds, 2012; Het stadhuis van Sint-Truiden. Hart van de democratie, Sint-Truiden: stadsbestuur, 2018, p. 56-61.


Lees meer