Parochiekerk Sint-Martinus

Zaalkerk met huidig, neoclassicistisch uitzicht, daterend van de vergroting in 1885; afgebrand in januari 1975. Alleen de buitenmuren van toren, schip en koor met de volledige sacristie bleven gespaard. Gelegen op de helling van een heuvel, binnen ommuurd kerkhof met oude grafkruisen. Oostwaarts georiënteerd koor uit het eerste kwart van de 18de eeuw.

Zaalkerk met ingebouwde westtoren. Schip van vier traveeën en koor van twee traveeën met driezijdige koorsluiting. Sacristie ten zuiden van het koor.

Baksteenbouw met verwerking van arduin. Bakstenen voorgevel op arduinen plint. Ingeschreven arduinen rondboogdeur met hoekblokken waarboven zandstenen wapenschild; arduinen oculus met hoekblokken, halverwege de toren; blinde rondboognis en rondbooggalmgaten met negblokken op iedere zijde van de toren; arduinen dekstenen en aandak (oplopende zijbeukmuren). Schip met hoek- en middenlisenen waartussen arduinen steekboogvensters met negblokken en gebogen hanenkam. Meest westelijke travee: smalle rechthoekige vensters met hoekblokken en trapezoïdale sluitsteen. Zelfde gevelordonnantie voor het koor. Sacristie ten zuiden van het koor, onder schilddak (natuurleien)

Witgeschilderd interieur: traveeën geritmeerd door pilasters, gedrukte triomfboog op pilasters met sokkel, ingediepte schacht, sterk geprofileerd kapiteel en kort hoofdgestel.

Mobilair: overluifeld kruisbeeld, eik, tegen westgevel (17de eeuw); overige beelden verwoest tijdens de brand.

Resten van portiekaltaar (tweede helft 18de eeuw). Grafsteen met ridderfiguur, kalksteen (16de eeuw), ingemetst in fraaie laat-gotische muur van het schip; grafsteen, kalksteen (17de eeuw), ingemetst in de noordelijke muur van het koor.


Bron     : Schlusmans F. met medewerking van Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N2 (He-Z), Brussel - Gent.
Auteurs :  Schlusmans, Frieda
Datum  : 1981

Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:
Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Parochiekerk Sint-Martinus [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/23128 Geraadpleegd op 12-11-2019

 

ONTDEKKING VAN DE DAG

de Theux de Meylandt, graaf Barthélemy (Theodore), eerste minister

Sint-Truiden Schabroek 26.02.1794  – Heusden 21.08.1874 , x Aline du Parc 

Zoon van ridder Jacques en Antoinette de Wezeren.  Gedoopt in Guvelingen Sint-Truiden. Middelbare studies Sint-Truiden. Rechten 1816 Luik. Graaf 1840. Schabroek was familiedomein van zijn moeder de Wezeren de Schabrouck, en huisvestte vanaf 1947 de tuinbouwschool OLV. Eigenaar kasteel Meylandt in Heusden 1843. Stadshotel in Guimardstraat Brussel. Broer van priester-Jezuiet en missionaris Théodore de Theux. Bevriend met de familie de Merode en verwant Charles Vilain XIIII. IJveraar voor het unionisme. Lid Nationaal congres 1830. Volksvertegenwoordiger en minister van staat 1831. Minister van binnenlandse zaken 1831, besluiten spoorweg Antwerpen-Tongeren-Wezet (Visé), Koninklijke Bibliotheek. Gematigd partijleider katholieken, regeringsformateur en minister1834-1840. Postwet en wet hoger onderwijs 1835, gemeente- en provinciewetten 1836, jurywet en legerkaderswetten 1838. Splitsing Limburg en Luxemburg 1839. Leider unionistisch-katholieke regering 1846-1847. Formateur van gematigde regering en minister zonder portefeuille van 1871 tot overlijden. Vertrouwensman van Leopold I. Vader van Louise, verdienstelijk tekenaar.

Wapenschild: Gedeeld, 1 in rood een aan weerszijden gekanteeld zilveren kruis. 2 in zilver drie groene rechterschuinbalken, elk beladen met een gaande gouden leeuw. Schilddragers: twee gouden leeuwen met vlagje. Spreuk Sans tache en sans reproche. Alliantiewapen op paneelschildering zoldering Sint-Martenkerk, Jules Helbig 1860.

Familiegraf Heusden. Borstbeeld senaat. Staatsieportret door Louis Gallait. Standbeeld de Meeussquare door Edmond de Valeriola Brussel 1932. Straatnamen in Etterbeek, Elsene en Heusden-Zolder.


Recente publicatie over de graaf de Theux


Lees: Ch. TERLINDEN, in BIONAT, 24, 1929, kol. 771-782; JORISSEN; Staatsminister Barthélemy Théodore Graaf de Theux de Meylandt (Sint-Truiden 1794-Heusden 1874). Een groot staatsman. Een uitgave ter gelegenheid van de herdenking van Staatsminister de Theux de Meylandt op 27 april 1975 te Heusden (Limburg), Tessenderlo: Geschied- en Heemkundige Kring van Heusden (Limburg), 1975; Louis ROPPE, in NBIOW, 9, 1981, kol. 743-748; Albrecht GOORTS, Het plafond van de Sint-Maartenskerk in Sint-Truiden. Een ongewoon wapenkundig dokument, in De Leiegouw, 29, 1987, p. 133; Koenraad NIJSSEN, De enige Limburgse premier ooit, in HBVL, 06.02.1998 en in 100 invloedrijke Limburgers van Ambiorix tot Roppe, Hasselt: HBVL, 2001, p. 110-112; Raf VAN LAERE en Rombout NIJSSEN, Een adellijke blik op de Kempen. Tekeningen van Louise Moretus, geboren de Theux de Meylandt (1852-1923), (Limburgse studies, 3), Wijer-Lummen, 2008; Beauduin DE THEUX DE MEYLANDT ET MONTJARDIN, Le comte Barthélemy de Theux de Meylandt, (Recueil LXXI de l’Office généalogique et héraldique de Belgique), Brussel, 2019. Info Franz Aumann. 
\n\n\n\n \n\n


Lees meer