Tolhuis Gelinden

Voormalige afspanning en hoeve, eertijds gelegen bij het Tolhuis van Gelinden , dat naar het Openluchtmuseum van Bokrijk werd overgebracht.

Tolhuis Gelinden - Bokrijk

Laat-classicistische, semi-gesloten hoeve met rechthoekig, gebetonneerd erf, uit de 18de eeuw, doch oudere kern in vakwerk. Baksteenbouw met verwerking van kalksteen; zadeldaken (mechanische pannen en golfplaten).

Noordoostvleugel (nok evenwijdig aan straat) van acht traveeën en anderhalve bouwlaag met boerenburgerhuis en poort. In de noordoostelijke voorgevel, rechthoekige vensters in vlakke kalkstenen omlijstingen. Gelijksoortige deuromlijsting met neuten en gestrekte tussendorpel; links, kalkstenen rondboogpoort met negblokken; zijgevels met aandaken en muurvlechtingen.

Zuidwest-gelegen achtergevel in versteend vakwerk, evenals haaks aansluitende noordwestelijke vleugel, thans omgebouwd tot woonhuis.

Haaks op de eerste travee der straatgevel, zuidoost-gelegen stal onder zadeldak (golfplaten) met lagere nok; houten kozijnen en rechthoekige staldeuren in vlakke kalkstenen omlijsting.

Nieuwe dwarsschuur ten zuidwesten, ter vervanging der vroegere dwarsschuur van 1727 (gedateerd in latei) in stijl- en regelwerk.

Bron : Schlusmans F. met medewerking van Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N2 (He-Z), Brussel - Gent.\Auteurs : Schlusmans, Frieda \Datum : 1981;  Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:\Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Afspanning en hoeve [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/23116 Geraadpleegd op 12-11-2019


 

ONTDEKKING VAN DE DAG

Coenegrachts, Herman, aalmoezenier

Millen 28.10.1823  - Morelia (Mex.) 06.11.1865  

Molenaarszoon Wintershoven. Priester 1851, jongere broer van pastoor Hendrik Coenegrachts van Wilderen-Duras. Kapelaan hoofdkerk en eerste rector van Sint-Marten 1855, woonde op het huidige Sint-Maartenplein  tegen het vroegere kerkhof. Leraar middelbare school. Geesteszorg voor soldaten van nabijgelegen kazerne. 

Werd na tussenkomst van Mgr. De Ram, rector Leuven, aalmoezenier van Belgisch expeditiekorps als steun voor Maximiliaan, keizer van Mexico en schoonzoon van Leopold I in 1864. Scheepsreis met ‘Tampico’ van Saint-Nazaire naar Vera Cruz jaarwisseling 1864-1865 met het derde detachement. Nederlaag in Tacambaro 1865. 

Richtte met enkele geneesheren militair hospitaal op in Morelia. Bij tyfusepidemie zelf bezweken in huis van notabele. Wegens verdiensten uitzonderlijk begraven in koor van Sint-Antoniuskapel nabij OLV-kerk van Morelia. Kelk geschonken door parochianen van Sint-Marten in 1864 werd in 1866 terugbezorgd aan de Sint-Maartenkerk  ST


Morelia (Mex.), kathedraal


Info: Danny Gennez, Jan Vanaudenaerde, Albert Daerden en Ludo Melard.
Lit.: G.A. ADRIAENS, Biographie de M. Herman Coenegrachts, aumônier des Belges au Mexique, Brussel: de Cock, 1870, uit: LOISEAU; J. MUYLDERMANS, Een Limburgsch legeraalmoezenier, Herman Coenegrachts, in Limburg, 9, 1927-1928, p. 27-31; Albert DUCHESNE, L’expédition des volontaires belges au Mexique 1864-1867, (Bijdragen Centrum voor Militaire Geschiedenis, 3), Brussel, 1967-1968, p. 53, 209, 220, 225 en 434; Achille THIJS, Historie rond een oude kelk uit de St.-Maartenkerk te St.-Truiden, in HBVL, 19/20.08.1972; Monique LEFEBVRE, Het Belgische Vrijwilligerskorps in Mexico 1864-1867, in Tijdschrift van het Museum van het kamp van Beverlo, 31, april-mei-juni 2003, p. 12-16; BEKTRUI, 1, 2004, p. 1; Jos VERHEYDEN, Aalmoezenier Herman Coenegrachts. Een bekende Truienaar, in BINK, 8, 3de kwartaal 2005, p. 14-16; Laurent COENEGRACHTS en Ludo MELARD, E.H. Coenegrachts, priester van het bisdom Luik, legeraamoezenier (1823-1865), in GOGRI-tijdschrift, jg. 9, extra nr., november 2012, p. 17-20.
Lees meer