Velm

Velm

Dit hoofddorp ligt in de Molenbeekvallei en was rond 1900 vooral gekend door de liberale voorman Peut of herenboer Clement Peten. Het water van de bronnen Halingen-Waalhoven werd in 1895 gekocht en geleid naar de stad Sint-Truiden. De ligging aan de spoorlijn Landen-Sint-Truiden (°1839) en de grote vierkantshoeves maakten van Velm één van de grotere dorpen in de streek. Hereboer Peten had als moderne kasteelheer-burgemeester voor- en tegenstanders. Tot die laatsten behoorde onderwijzer-dichter Edmond Gemis (+1948), ook medestichter van de erg vroeg opgerichte Borerengilde (°1893) van Velm.


Onderschrift bij deze foto

Het centrum wordt door de Molenbeek doormidden gesneden. De cleane heraanleg van het gemeenteplein in 1994 en de boomvervangingen kunnen de rustieke bruggetjes over de beek niet doen vergeten. Vanuit Velm zendt sinds 1981 de VRV uit, de enige reclamevrije amateurradio van de streek. Die speelt vooral muziek voor de tweede en derde leeftijd. De fanfare Vermaak na Arbeid werd begin 1980 omgedoopt in blaaskapel De Oppenheimers. Daar zit de rage van de Zuid-Limburgse Bierfeesten uit de jaren 1960-1970 voor iets tussen. Velm was zoals Zepperen en Brustem een onderwijsdorp. De Zusters van Liefde leidden in Halingen tussen 1887 en 1996 het Technisch instituut Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans. In 1988 kwamen daar de gemeentelijke basisschool en een nieuwesociale wijk, gedeeltelijk op de omheiningsmuur gebouw, rond een binnenpleintje. Het afgelegen kasteel Het Schoor kreeg Leopold II op overnachting, bood sinds 1931 onderdak aan de paters Jozefieten en herbergt sinds 1964 een Talencentrum.

Onderschrift bij deze foto

De Velmse damesvoetbalploeg vormde zichzelf om tot de carnavalsvereniging El Sportivo (°1973) en de oud-scouts van Sint-Martinus stichtten in 1982 de vriendenkring De Stam met jaarlijkse Tropical-TD en openluchtfuif voor een sociaal doel. Al enkele jaren vormt het dansweekend ‘Velm Spiegelt’ de ideale gelegenheid om te feesten in een spiegeltent.

foto truineer.be

Lees:Gaston THIERIE, Velm wei ’t was, Hasselt, 1989; Velm: bronnen en boerderijen, (Wandelingen in Sint-Truiden, 5), Sint-Truiden: stadsbestuur, 1995; Christine VANTHILLO, Twee schilderijen van Benedictijnse heiligen in de Sint-Martinuskerk van Velm, in Historische bijdragen over Sint-Truiden en omgeving, opgedragen aan Kamiel Stevaux, Sint-Truiden, 2006, p. 359-366, Willem DRIESEN, Werken en wonen in een veilig vierkant. De grotere boerderijen in het Haspengouwse Velm, in Wonen in de monumentenstad Sint-Truiden, OMD-brochure, Sint-Truiden: stadsbestuur, 2007, p. 64-82 en 87. 

 Kijk:www.velm.net


ONTDEKKING VAN DE DAG

Robijns of Robyns, Frans Antoon, "Meester Robyns", onderwijsinspecteur

Mielen boven Aalst 10.10.1836   Elsene 31.07.1903  Virginie Ghijsens 

Zoon van Willem en Maria Josepha Bormans.  

Lessen Latijn bij pastoor Theunissen in Aalst. Ll. Normaalschool 1851-1854, grootste onderscheiding. Onderwijzer college Asse, pensionaat Snyders Brussel, instituut Saint-Martin Brussel, Opwijk en Gors-Opleeuw. Onderwijzer  Gelinden 1857. Huwelijk met dochter graankoopman Gelinden 1863. Vader van priester Oswald. Letterkundige. Kantonnaal inspecteur  Maaseik 1873 en hoofdinspecteur 1885 lager onderwijs. 

Dochter Alfonsine, onderwijzeres, huwde met drukker J. Van Der Donck Maaseik.  

Schrijver . Boek De l’enseignement de la rédaction dans les écoles primaires, spécialement dans les écoles primaires rurales, suivi du plan (2de ed., gedrukt bij Vanwest-Pluymers in 1860), bekroond door het Journal de l”Enseignement primaire et de l’enseignement moyen du second degré 1859. Voorstander Socratische methode. Diploma Londen 1871 en medaille Wenen 1873 voor leerboeken. Stichter opvoedkundig tijdschrift Katholiek Schoolblad 1879, later De Opvoeding. Stichter Schoolbond tegen Alcoolisme 1887. Handboeken anti-alcoholisme, vaak samen met zoon en dokter Albert Robijns. 

Schreef tekst Ons vaandel voor lied van vlag alcohol-onthoudersbond, met Belgische kleuren, groene morgenster op wit veld. Andere werken: Nieuwe schrijf-leesmethode. Leesboek voor volksscholen. De kleine zanger. Methodische stijl- en denkleer. Aanleiding tot het vervaardigen van Nederduitsche opstellen. Methode om de Nederduitschen op korten tijd te leeren Fransch lezen. Nederlandsche spraakleer. Elementaire oefeningen in het schoonschrijven. Hand-atlas der Bijbelsche geschiedenis. Rekenkunde der lagere scholen. Woonde later in Hasselt, maar toevallig in Elsene overleden. Neefje Alfred Robyns, hoofdonderwijzer te Neeroeteren was ook auteur van leerboeken. Straatnaam Gelinden. Staatsieportret Stadsmus Hasselt.

Publ.: Bruno. Herinneringen uit de tijd der Luiksche Omwenteling van 1789-1791, Antwerpen: J. B. Van Roey, 1867; Province de Limbourg. Rapport sur la situation de l’enseignement primaire catholique. 1883-1884, Sint-Truiden; Beknopte leergang van opvoedkunde door een oudbestierder eener normaalschool, herzien voor hetgeen de bijzondere methodeleer betreft, 3de uitg., Sint-Truiden. S. Lutgardis’ drukkerij, 1887; Aritmétique des écoles primaires. Division supérieure, nieuwe ed., Luik: H. Dessain, 1890; Cours pratique de style élémentaire à l’usage des écoles primaires, des pensionnats et des écoles moyennes. Partie de l’élève; Luik: H. Dessain, 1890; Keur van stukken ter vertaling uit het Fransch in het Nederlandsch. Werkje tevens bestemd om als Fransch leesboek in lagere en middelbare scholen gebruikt te worden. Handboek des leerlings, nieuwe uitg., Luik: H. Dessain, z.j.; Verzameling van antialcoolische verhalen, gedichten en gezangen. Eerste reeks, Maaseik: J. Vanderdonck-Robyns, 1895; met Alb. Robyns, Handboek van het Antialcoolisme, Maaseik: J. Vanderdonck, 1899;
Lit.: Het Algemeen Belang der Provincie Limburg, 30.07.1892; Oswald ROBYNS, Verzamelde gedichten met levensschets van F.A. Robijns, Maaseik, 1905, met biografie p. 5-15; J. BROUWERS, in NBIOW, 11, 1985, kol. 648-652; MINTEN, p. 59, nr. 180; Raf VAN LAERE, Bruno, een 19de-eeuws verhaal over de Luikse revolutie te Sint-Truiden, in HBSTEV, 2006, p. 341-348.
Lees meer