Velm

Velm

Dit hoofddorp ligt in de Molenbeekvallei en was rond 1900 vooral gekend door de liberale voorman Peut of herenboer Clement Peten. Het water van de bronnen Halingen-Waalhoven werd in 1895 gekocht en geleid naar de stad Sint-Truiden. De ligging aan de spoorlijn Landen-Sint-Truiden (°1839) en de grote vierkantshoeves maakten van Velm één van de grotere dorpen in de streek. Hereboer Peten had als moderne kasteelheer-burgemeester voor- en tegenstanders. Tot die laatsten behoorde onderwijzer-dichter Edmond Gemis (+1948), ook medestichter van de erg vroeg opgerichte Borerengilde (°1893) van Velm.


Onderschrift bij deze foto

Het centrum wordt door de Molenbeek doormidden gesneden. De cleane heraanleg van het gemeenteplein in 1994 en de boomvervangingen kunnen de rustieke bruggetjes over de beek niet doen vergeten. Vanuit Velm zendt sinds 1981 de VRV uit, de enige reclamevrije amateurradio van de streek. Die speelt vooral muziek voor de tweede en derde leeftijd. De fanfare Vermaak na Arbeid werd begin 1980 omgedoopt in blaaskapel De Oppenheimers. Daar zit de rage van de Zuid-Limburgse Bierfeesten uit de jaren 1960-1970 voor iets tussen. Velm was zoals Zepperen en Brustem een onderwijsdorp. De Zusters van Liefde leidden in Halingen tussen 1887 en 1996 het Technisch instituut Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans. In 1988 kwamen daar de gemeentelijke basisschool en een nieuwesociale wijk, gedeeltelijk op de omheiningsmuur gebouw, rond een binnenpleintje. Het afgelegen kasteel Het Schoor kreeg Leopold II op overnachting, bood sinds 1931 onderdak aan de paters Jozefieten en herbergt sinds 1964 een Talencentrum.

Onderschrift bij deze foto

De Velmse damesvoetbalploeg vormde zichzelf om tot de carnavalsvereniging El Sportivo (°1973) en de oud-scouts van Sint-Martinus stichtten in 1982 de vriendenkring De Stam met jaarlijkse Tropical-TD en openluchtfuif voor een sociaal doel. Al enkele jaren vormt het dansweekend ‘Velm Spiegelt’ de ideale gelegenheid om te feesten in een spiegeltent.

foto truineer.be

Lees:Gaston THIERIE, Velm wei ’t was, Hasselt, 1989; Velm: bronnen en boerderijen, (Wandelingen in Sint-Truiden, 5), Sint-Truiden: stadsbestuur, 1995; Christine VANTHILLO, Twee schilderijen van Benedictijnse heiligen in de Sint-Martinuskerk van Velm, in Historische bijdragen over Sint-Truiden en omgeving, opgedragen aan Kamiel Stevaux, Sint-Truiden, 2006, p. 359-366, Willem DRIESEN, Werken en wonen in een veilig vierkant. De grotere boerderijen in het Haspengouwse Velm, in Wonen in de monumentenstad Sint-Truiden, OMD-brochure, Sint-Truiden: stadsbestuur, 2007, p. 64-82 en 87. 

 Kijk:www.velm.net


ONTDEKKING VAN DE DAG

Academiezaal

Eén van de mooiste zalen van het land

Rockband Editors in de Academiezaal. Bron: https://i.pinimg.com/originals/ea/98/e6/ea98e6fd6811ad77a69f3d6c33d15056.jpg

Academiezaal

360°-weergave


Geschiedenis

Eén van de mooiste zalen in het land. De academiezaal van het Klein-Seminarie onderlijnt de betekenis van deze instelling als het intellectueel centrum van Limburg vanaf 1843 tot na de Tweede Wereldoorlog. Daarbij was vooral na de lessen aandacht voor Nederlandse letterkunde.

De Gentse stadsarchitect Louis Roelandt was door de test

 aangezocht om hun hospitaal voor geesteszieke vrouwen te bouwen. Hij ontwierp ook samen met zijn leerling Isidore Gerard de neogotische toren  van de hoofdkerk.

                                  Louis Roelandt

Door de scheiding van de beide Limburgen in 1839 moest het Klein-Seminarie van het bisdom Luik verhuizen van Rolduc, nu Nederlands gebied, naar de vroegere abdijsite in Sint-Truiden. Bisschop Van Bommel besefte het belang van dit opleidingscentrum. Bij het enorme complex in de binnenstad was ook een a salle de rhétorique voorzien voor de seminaristen. Het werd tussen 1845 en 1852 een achthoekige centraalbouw met korinthische gegleufde zuilen onder een bijzonder rijkelijk uitgewerkte stucwerkzoldering

detail stuckwerk amfitheater


. De amfitheatervorm zorgt voor een intimistische verbondenheid van publiek met acteurs op de parterre en een goede akoestiek.

In 1845 was in de zaal het taalgenootschap Utile Dulci actief dat het Nederlands beoefende. Ook een Franstalige tegenhanger, de Société de littérature française, kortweg de Academie, was er bedrijvig. De Vlaamse ontvoogdingsstrijd zorgde af en toe voor wrijvingen, maar uiteindelijk liep toch iedereen in de pas.

Bij de start van de restauratie in 1986 door Herman Vanmeer in opdracht van erfpachthouder stad Sint-Truiden werd vooral de stabiliteit van de zaal hersteld en teruggegrepen naar de oorspronkelijke uitvoering van de "gradins" en de toneelscène. Voor het zitcomfort werd één rij verwijderd, wat het aantal zitplaatsen op 290 vastlegt, eventueel uitbreidbaar. De moderne lichtarmaturen zijn een ontwerp van Herman Blondeel. Een moderne foyer met technische ruimten werd aan de kant van het kerkveld toegevoegd. 

Momenteel gebeuren in de akoestisch geschikte Academiezaal regelmatig muziekopnames en is een klassiek programma van internationaal niveau kamermuziek, kamerorkest en muziektheater uitgewerkt in het kader van de werking van cultuurcentrum de Bogaard.

Lit.: L. DE CLERCQ, H. VAN MEER mmv J. GYSELINCK, De Academiezaal te Sint-Truiden: een onbekend oeuvre van de Gentse architect Louis Roelandt (1786-1864), in M&L. Monumenten; Landschappen en Archeologie, jg. 15, nr. 5: september 1996; Els DECONINCK, Religieuze bouwheren engageren grote namen, in Sint-Truiden ingekaderd 1830-1914, Tentoonstellingen Sint-Trudofeesten 1998, Sint-Truiden: Sint-Truiden 1300, p. 50-78; Clem VERHEYDEN, De academiezaal, een bloeiend podium voor klassiek en modern, in Sint-Truiden, al eeuwen gaststad voor muziek, woord en beeld, Open Monumentendag Vlaanderen, Sint-Truiden: stadsbestuur, 2012, p.41-45 en 93 (bibliografie)


Lees meer