beeld Jaques Ier

19de-eeuwse vorstenbeelden afkomstig van het kasteel te Nieuwenhoven, Sint-Truiden

Deze beelden werden gesculpteerd door Cornelis Janssen, leider van een beeldhouwersatelier te Sint-Truiden (van Nederlandse origine), in de vroege jaren 1860 onder leiding van architect Isidore Gérard te Sint-Truiden (van Henegouwse origine) voor rekening van baron Edmond Whettnall kasteelheer te Nieuwenhoven (van Londense origine). Baron Whetnall liet deze reeks bijna levensgrote Europese vorstenbeelden maken voor de hoeknissen van zijn kasteeltorens in Engelse neo-Tudorgotiek. Ze kaderen in de tijdsperiode van de romantiek met belangstelling voor het nationale verleden. Zie ook bijvoorbeeld de nisbeelden in het stadhuis te Leuven en de diverse standbeelden op Vlaamse stadspleinen uit het midden van de 19de eeuw. De beelden in vrij kwetsbare ‘mergel’ of Maastrichtersteen waren dus oorspronkelijk bestemd voor buitenlucht, weliswaar enigszins overkapt in gevelnissen. In de hallen van het stadhuis stonden ze uiteraard beschermd tegen weersinvloeden, maar de verhuis naar de loods in Zepperen in aparte trommels in houten kratten heeft hen geen goed gedaan: veel stootsleet, kleine schade aan de randen.

Na de brand in januari 1932 werden ze overgebracht naar de hallen van het door stadsingenieur Guillaume Govaerts gerestaureerde stadhuis. Volgens de eigentijdse, soms kritische krantenberichten in het toenmalige Belang van Limburg ging het om een schenking van 22 beelden door barones Marie de Moffarts-Whetnall, weduwe van Armand de Moffarts (+1933), aan (de Vrienden van het Begijnhof én) het stadsbestuur (drie keer vermeld). Stadsarchivaris Thierry Ghys en de huidige beheerders van de vzw. Vrienden van het Begijnhof konden recent geen officieel document zoals een aanvaardingsbesluit vinden in de notulen, maar deze gift werd waarschijnlijk nooit formeel op papier gezet. Dus zijn de krantenberichten in tempore non suspecto de enige beschikbare bron om de eigendom te bepalen.





Objectnr.: ST/340.105

Objectnaam: beeld

Titel: Jacques Ier

Vervaardiger:

Materiaal: steen -

Afmeting: hoogte: 160 cm

breedte: 60 cm

diepte: 34 cm

Standplaats: OS II

Depot: groendienst / 2008-02-21 /

Opschrift: inscriptie in sokkel JACQUES IER

Vervaardiger:

Datering: 1800 - 1900

ONTDEKKING VAN DE DAG

Folcardus, abt ST

 Sint-Truiden 11.05.1145 

Jong ingetreden als monnik. Cellarius en cantor 1108, proost 1112. Ondanks protest van graaf van Duras  tot abt gewijd in Fosse 1138. Restaureerde verder de abdij na Rodulfus o.a. slaapzaal, kapittelzaal en infirmerie. Was in conflict met Arnold van Diest en maakte bezetting mee door Godfried van Brabant in 1140 en 1142. Ontving talrijke schenkingen van lokale burgerij, maar onderging brouwersopstand in 1143-1144. Liet goed in Hakendover  na. Begraven in midden abdijkerk 1145.

Lit.: RECUEIL, p. 14; MONBEL, p. 43-44; KRONIEK2, p. 10-24.