Stoeten doorheen de stad

Feesten en optochten zijn van alle tijden. Naast de religieuze processies en de officiële blijde intredes van vorsten was het ook in Sint-Truiden de gewoonte om uit de bol te gaan net voor de strenge kerkelijke vastenperiode begon. Abt Rodulf verhaalt in zijn unieke abdijkroniek hoe een schip op wielen, een ‘zeekar’ of carrus navalis in de stad verzeilde. Voor veel carnavalhistorici is dit dé start van de traditie in Sint-Truiden. De oude papieren spreken van een kameel, door het stadsbestuur ingehuurd voor een stoet rond 1500 en in 1549 overleefde de Truiense ‘Grote Man’ of houten reus op verplaatsing een processie in Hasselt niet.

De grote ommegang bij de Trudofeesten, een semi-religieuze aangelegenheid, groeide uit het jaarlijkse ‘tonen’ van de relieken van de stichter. Abt Willem van Rijkel besliste in 1279 om dit evenement slechts op de zeven jaren te organiseren. Die traditie liep tot bij de Franse Revolutie. In 1657 vierde abt van Suetendael het duizendjarig bestaan van zijn abdij. De Trudofeesten werden heropgenomen in de jubileumjaren 1843 en 1893. Latere organisaties volgden in 1956, 1963, 1970, 1977, 1984, 1993 en 2005, al dan niet met een grote stoet. De verheffing van de relieken van Sint-Trudo vond plaats in 830, 1169, 1543 en 1991. Onder impuls van de Minderbroeders volgden in 1945 de Portiuncula-processie en in 1947, 1953, 1954, 1955, 1956, 1958 en 1962 de Sint-Franciscusstoet. Ook tijdens de Alfonsusfeesten in 1887 ging een stoet uit en het leven van Sint-Gerardus werd in 1905 uitgebeeld met praalwagens. In 1924 waren er de Christinafeesten. Promotoren hiervan waren de Heilige Familie en de Congregatie van de Aloysianen, beide lekenbroederschappen onder sturing van de Redemptoristen van Stenaertberg.

In vele parochies gingen jaarlijks de H. sacramentsprocessie, de Kruisweg of de Kruisdagenprocessies uit.

In 1948 wou men de carnavalstoet vervangen door de fruitoogstfeesten. Initiatiefnemers waren Robert Lindebringhs en Abdon Demarneffe. Het stadsbestuur was het slechtweerrisico van Verloren Maandag beu en koos voor juli, later voor augustus. De fruitreuzen, eerst kersen-, daarna peren- en appelvariëteiten, luisterden de stoet op. Tot 2000 hadden er vijftien fruitoogstfeesten plaats, om de drie jaar.

Andere stoeten zijn de Bevrijdingsstoeten na de beide wereldoorlogen, de Vlaamsgezinde Guldensporenstoet in 1919 en de Breendonkprocessie vlak na de oorlog 1940-1945 als dank voor de behouden terugkeer van door de Duitsers gevangen genomen verzetslui. Einde jaren 1940 was er ook de KSA Driekoningenstoet.


Lees: Rudi FESTRAERTS, Roger CLERINX en Willem DRIESEN, 4 x 11 Orde van de Commeduur. Het carnavalsgebeuren in Sint-Truiden van toen en nu, met foto's en getuigenissen door tijdsgenoten, Sint-Truiden: Stadscarnavalvereniging Orde van de Commeduur, 2014

 

ONTDEKKING VAN DE DAG

Baltus, Georges (Richard Michel Guillaume) Marie, kunstenaar

Kortrijk 3.05.1874   Overijse 24.12.1964   Sylvia Hildebrand  Adrienne Revelard  

Zoon van Richard, handelaar koloniale waren  Grote Markt, en Emérense Vanhoren, textielhandelaar . Vader van kunstschilder en architect Ado (1918-1990). Toevallig geboren te Kortrijk bij verwant industrieel Adolf Nijs en Margaretha Baltus tijdens handelsreis. Jeugd in Sint-Truiden, aangetrouwde neef van Aldous Huxley . Kleuterschool zusters en rijksmiddelbare school. Rebels student atheneum Hasselt, jezuiëtencollege Saint-Servais Luik, Bad Godesberg (Bonn). Academie Brussel 1891, leerling van Portaels. Studiereis Engeland en ontdekking Prerafaëlieten. Leerling van Navez. Parijs 1895 Salon Rose-Croix en vriend van Maeterlinck en Pélatain. Firenze 1896-1904, restauratie fresco’s. Huwelijk Munchen 1904 met Sylvia (+1926) dochter van prof. Adolf (von) Hildebrand. Hertrouwd 1947 dichteres Revelard. Leraar glaskunst Glasgow School of Art 1905-1918, maar tijdens vakantie in Sint-Truiden tijdelijk geblokkeerd door Duitse inval augustus 1914. Leraar academie Leuven 1918 en sierkunstschool Elsene 1924. Inspecteur kunstonderwijs Vlaamse landsdeel 1928. Medewerker ‘Le Dessin’ Brugge 1929-1930. Albert Latourstraat Brussel. Sint-Truiden 1946. 

Beïnvloed door Prerafaëlieten en Quattrocento. Symbolist met aandacht voor de femme fatale. Schilderen, lithografie, etsen, glasschilderkunst, kartons voor tapijten, ex -libris, boekillustraties . Dichter, beïnvloed door leraar Victor Remouchamps in het Atheneum Hasselt. Verzamelaar Japanse grafiek. Tentoonstellingen in grote Belgische steden en Biënnale Venetië 1930, 1931 en 1934. Opdrachten van vooraanstaande families en hof. Connecties met koningin Elisabeth. Prijzen Parijs 1927 en Brussel 1935. Gouden medaille Exposition Arts Décoratifs Parijs. Werken in diverse musea Elsene, Leuven, Franse Gemeenschap, Koninklijke Bibliotheek Brussel, London. 

Christina de Wonderbare  1915 en Trudo 1912 (rijksbezit) in OLV-kerk Sint-Truiden

Muurschilderingen galerie Ravenstein Brussel . Glasramen in Sint-Stefanuskerk Sint-Pietersleeuw  uit Koninklijke Kapel Wereldtentoonstelling Brussel 1935 en in gemeentehuis Vorst 1938. Deelname retrospectieve Landschap in Limburgse kunst Hasselt 1954 met Nacht te Velm. Tentoonstelling 100 jaar geboorte in Galerij Regard 17 Brussel 1974. Aquarellenreeks Roches et nuées, lithoreeks Merveilles. Schilderij Boerenkrijg  1914 verworven door stadsbestuur Sint-Truiden 1987.




'Servantes de Saint-Trond', G.M. Baltus 1910 (uit: NORMAN, DELAHOUSSE en DE BRAEKELEER 1991). 


Publicaties: Technics of painting, Glasgow, 1912; vert. A. Van Hildebrand, Le problème de la forme dans les arts figuratifs, Parijs: Bouillon; Strasbourg: Heitz en Mündel; Brussel: Lacomblez, ca. 1903.
Lees: M.C., Georges-M. Baltus, Brussel: Les monographies illustrées, z.j.; P.A. LEGRAND DE REULAND, Georges M. Baltus, (Anthologie des artistes Belges contemporains, 2), Brussel: Pro Tempore, 1939, met o.a. gedicht over Sint-Truiden en schilderij Ordingen kapel; DE SEYN, p. 28-29; P. CLERINX, Bij het schilderij van Christina door mr. Georges Baltus, in Christina de Wonderbare. Gedenkboek 1150-1950, Leuven: Bibliotheca Alfonsiana, 1950, p. 36-38; WIEDAT, p. 21; Raoul CHANET, Baltus, Georges, Richard, Guillaume, Michel, Marie, in Hier en nu Sint-Truiden, nr. 21, 1974, p. 20; Centenaire de G.M. Baltus, tentoonstellingscatalogus, Brussel: galerij Regard 17, 1974; Ivo BAKELANTS, De glasschilderkunst in België in de negentiende en twintigste eeuw. Repertorium en documenten, B., Wommelgem: Den Gulden Engel, 1986, p. 237; Herdenkingsbrochure naar aanleiding van de schenking van het schilderij ‘De Boerenkrijg’ van Georges Marie Baltus, door zijn zoon, de heer Aldo Baltus, aan de stad Sint-Truiden, ST:stadsbestuur; 1987; Anne NORMAN, Anne DELAHOUSSE en Catherine DE BRAEKELEER, Georges-Marie Baltus 1874-1967, z.p., 1991; Kamiel STEVAUX, Sint-Truiden en het ex libris, Sint-Truiden 2003, p. 15-16 noot 41 en 18; BEKTRUI, 1, 2004, p. 10-11; TRUDO, 1993, p. 152-153; Albert BONTRIDDER, Baltus, Ado, in NBIONAT, 7, 2003, p. 19-21; RASKIN, p. 34-35; Alison BROWN, Ray MCKENZIE en Robert PROCTOR, The flower and the green leaf. Glasgow School of Art in the time of Charles Rennie Mackintosh, Edinburgh: Luath Press, 2009, p. 65. 




Lees meer