De bieten- en fruitspoorlijn (1879) tussen Tienen, Sint-Truiden en Tongeren

In 1879 werd een spoorlijn geopend tussen Neerlinter en Tongeren. Vooral bedoeld om in onze omgeving bietsuikerfabrieken (Ordingen en Bernissem) en de opkomende fruitexport naar het Duitse Ruhrgebied te bedienen. Door het heuvelige terrein waren dijken en doorsnijdingen noodzakelijk. Zo ook op de Honsberg op het drielandenpunt tussen Ordingen-Rijkel-Zepperen, met overbrugging.



Het private project voor Aken-Brussel mocht niet concurreren met de bestaande staatslijn Tienen-Luik en werd dus beperkt tot een kronkelend tracé Neerlinter-Tongeren. Aanvankelijk waren er ook weinig haltes (Zoutleeuw, Ordingen, Borgloon en Pringen), maar dat werd in 1897 aangevuld met haltes in Wilderen, Melveren, Bernissem, Hoepertingen, Kerniel en Jesseren) Daarom kreeg het bareelwachtershuisje uit 1878 in Wilderen in 1896 een heus station tegenover zich. 

Station Wilderen


In de Eerste Wereldoorlog werkten de Duitsers aan de missing link Tongeren-Aken met viaduct in Sint-Martensvoeren.

Verdwenen station van Ordingen 1897 met links stationsherberg 1895

In 1957 werd het personenvervoer op deze lijn 23 gestopt en vervangen door autobuslijnen. In 1968-1988 verdween ook het goederenvervoer voor lokale nijverheden. De sporen werden geleidelijk opgebroken tussen 1968 en 1989. In 1992 kwam er een toeristisch fietspad op het (deels) bewaard gebleven tracé.

Ordingen werd, weliswaar meer naar Zepperen toe, een draaischijf van goederen- en personenverkeer. En uiteraard kwam er de onvermijdelijke stationsherberg (1895). Het station maakte plaats voor de N718, bedoeld als oostelijke omleiding rond Sint-Truiden en aansluiting op de beruchte A24-autosnelweg., maar slechts uitgevoerd tussen Melveren en Ordingen.


Jammer genoeg waren spoorlijn en brug ook plaatsen van wanhoopsdaden en dramatische ongevallen. Zo ontdekten stationschef Miel Mommen en arbeider Lowieke Mertens in april 1943 'het lijk van een onbekende vrouwspersoon van ongeveer vijf- en twintig jaar'. De vrouw was ongelukkig op een betonnen seindraadpaaltje terechtgekomen bij haar ontsnappingssprong uit het Jodentransport XX vanuit de Dossinkazerne in Mechelen, gesaboteerd in Boortmeerbeek.

Stationschef Miel Mommen met zijn kleindochter, ca. 1940 in Ordingen

Nu is de spoorweg'zate' een verwilderde oase voor wild en vogels, hazelwormen, wijngaardslakken en dassen. Maar ook een magneet voor sluikstorters. Sommige delen van de spoorberm worden beheerd door natuurpunt omwille van de uitzonderlijke flora zoals knolsteenbreek, bosanemoon, slanke sleutelbloem, wilde marjolein, muskuskruid en brede wespenorchis. 


De brug over de spoorweg bij het 'driegemeentenpunt' Rijkel-Ordingen-Zepperen



Lees: 'Zepperen in Twee Grote Oorlogen', Remacluskring, 1994, p. 182-190; ‘Sint-Truiden ingekaderd 1830-1914’, tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden: vzw Sint-Truiden 1300, p. 120; Robert NOUWEN, ‘Het Fruitspoor: spoorweglijn 23 Drieslinter-Tongeren’ in ‘Tongerse Annalen’, december 2019, p. 8-25.
Kijk: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobje.../304755; Item over het bieten- en suikerspoor lijn 23 op www.haspengouw.tv

 

ONTDEKKING VAN DE DAG

Flamend, Jan Alfons, leraar

Gelinden 15.07.1900   Hasselt hosp. 30.03.1986   Paula Vanham 

Zoon van kleermaker-herbergier Jean Leopold en Marie Josephine Clémentine Vlekken. Grootvader van publicist Jan Flamend.  

Regent. Speechschrijver  voor Fred Bertrand en burgemeester Thenaers. Leraar  Frans, geschiedenis en muziek middenschool Koninklijk Atheneum. Zanger van op de stadhuistoren. Organist kerk Nieuw Sint-Truiden. Houtstraat. Pilotenhulp tijdens WO II. 

Even dienstdoend burgemeester  bij bevrijding WO II. Later medewerker Jules Boden, fabriek Trudo-fruitsappen voor franstalige briefwisseling, geleide bezoeken en druivenaankoop in Frankrijk. Correspondent fruitteelt in La Libre Belgique. Artikels in De Standaard en Ons Volk. Artikelenreeks Oud-Sint-Truiden in De Tram. Meerdere edities van gids over Sint-Truiden, aanvankelijk gebaseerd op gidsencursus Polyd. Daniëls. 

Medestichter stedelijke dienst voor toerisme. Bevriend met senator de Marneffe, Fred Bertrand, zanger Mansouck, schoonbroer Paul Blavier, schilder Tysmans, commissaris Lambeets, gebroeders Stultjens, dokter Jammaers e.a.

Publ.: Schilder Joz. Tijsmans, in Ons Volk, 18, 1932, nr. 1, 3 januari, p. 14-15.; Het merkwaardige Oud-St. Truiden, in Ons Volk, jg. 18, 1932, nr. 38, 18 september, p. 602-603, nr. 40, 2 oktober, p. 634-635, nr. 41, p. 654, met dankbetuiging aan gids E.H. Daniëls; Begijnhof, (Oud-Sint-Truiden), in De Tram, 18.06.1932; Een gelukkig initiatief te Sint Truiden. De restauratie van het kerkje van Guvelingen, in cultureel bijvoegsel HBVL, 25.08.1937; Gids voor Sint-Truiden, Sint-Truiden. 1936, met 2 heruitgaven in 1957 en 1980 (…Groot-Sint-Truiden).
Info: Paul Flamend.
Lit.: JORISSEN; LONDOZ, De lijdensweg van de Gids voor Groot-Sint-Truiden, in De Gazet van Antwerpen, 11.12.1980; Zc, De nieuwe gids van groot Sint-Truiden is er, in HLN, 16.04.1982.
Lees meer