Demal, Jean Joseph François, seminariedirecteur

Gingelom 11.07.1811 Sint-Truiden 18.04.1878 

Zoon Nicolaas en Maria Gertrudis Viggria.  

Ll. College Sint-Truiden. Priester  1834. Leraar Rolduc. Directeur aangenomen College 1837-1876, 7de voorbereidende klas en internaat. Verdediger van de klassieke humaniora o.a. in het ultramontaanse Journal historique et littéraire. Auteur  van enkele historische werken over Sint-Truiden. Erekanunnik 1862.

Grafmonument kerkhof Sint-Truiden met steun stadsbestuur. Grafmonument familie Demal kerkhof Gingelom met de Landense deken Jean Guillaume (+1865), Pierre Louis (+1880) pastoor te Itteren bij Maastricht en Jean Joseph.

Publ.: Notice historique sur l’origine de la ville de St.Trond et sur celle du Collège communal en particulier, accompagnée de notes explicatives, Sint-Truiden. Van West-Pluymers, 1854; l’Avouerie de Saint-Trond, épisode de l’histoire de cette ville, Sint-Truiden. Vanwest Pluymers, (1856); La maitrise de St. Trond, première partie de l’histoire de Soupe et Parlement, Sint-Truiden. Vanwest-Pluymers, 1857; St. Trudon, apôtre de la Hesbaye au VII siècle. Discours prononcé à la distribution des prix de 1861, Sint-Truiden. Vanwest-Pluymers, 1861; Précis de la révolution sainttronnaire et liégeoise de 1789. Seconde partie de l’histoire de Soupe et Parlement, Sint-Truiden. Vanwest-Pluymers, 1865.Info: Franz Aumann.Lit.: Marc HANSON, in NBIOW, 11, Brussel, 1985, kol. 187-189.


ONTDEKKING VAN DE DAG

Een marmeren buste voor de oud-burgemeester

Clement Cartuyvels  was de zoon van een zeepfabrikant op de Grote Markt en neefje van burgemeester Guillaume Vanvinckenroy . Hij droeg zelf de sjerp tussen 1899 en 1921. Op zijn CV lezen we: advocaat, bankier, provincieraadslid, gedeputeerde, vrederechter, gemeenteraadslid, volksvertegenwoordiger, senator, voorzitter Sint-Vincentiusgenootschap, derdeordeling en katholiek. Hij maakte de Belle Epoque in zijn stad mee: vernederlandsing van het bestuur, aanleg tramlijnen, riolering, waterleiding, bouw slachthuis, provinciale 'expositie' in 1907. Maar Clément moest ook de schok van de Duitse inval meemaken. Zijn zoon Paul, majoor van de Burgerwacht, verdween een jaar in Duitse kampen en hijzelf werd het laatste jaar van de oorlog uit zijn ambt ontheven. Clément woonde in de Capucijnenstraat in een herenhuis, later omgebouwd tot Sint-Annakliniek. 



De bank Cartuyvels:



Clément stierf op zijn kasteeltje in Verlaine en kreeg, behalve een straatnaam (de vroegere Capucijnen- en Coemansstraat) in 1921, ook een marmeren borstbeeld. Toen zijn zoon notaris Paul Cartuyvels  in 1927 zelf burgemeester werd, kreeg hij van zijn makkers oud-burgerwachten een ontwerptekening voor een borstbeeld van zijn papa cadeau. De ontwerper was niemand minder van Victor de Haen uit het Brusselse, die ook de wedstrijd had gewonnen voor het monument voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog op Sint-Marten. Op kosten van het stadsbestuur werd de buste in marmer uitgevoerd en prijkte voortaan in het stadhuis. Momenteel in erfgoeddepot bij de Zusters Ursulinen. Vermits het beeld postuum werd getekend, herken je duidelijk de pose op het bidprentje van Clément Cartuyvels. Op zijn linkerschouder liet de beeldhouwer van het witte marmer zijn naam in sierlijke letters na. 







Lees: 
Wie was wie in Sint-Truiden?, Sint-Truiden: Stedelijke openbare bibliotheek, 2011, p. 39 en 43-45.