De inrijpoort leidt naar een mooi bebloemde erekoer. Enkel de linkervleugel, de abtsvleugel is midden 18de eeuw ontworpen door L.B. Dewez, eerste architect van Karel Alexander van Lotharingen, gouverneur-generaal van de Oostenrijkse Nederlanden te Brussel. De overige vleugels werden na 1840 in dezelfde stijl heropgebouwd naar plannen van architect L. Roelandt. Bij de abtsvleugel werd de buitenmuur tot aan de trap afgewerkt met arduinen pilasters. Zij beklemtonen het publieke gedeelte van de gelijkvloerse verdieping met de keizerszaal en de hal. In deze hal vallen vooral de 19de-eeuwse sobere eiken trap in Lodewijk-XVI-stijl op, een houten Eucheriusbeeld van de 17de- eeuwse Luikse beeldhouwer J. Delcour en een kruisafneming, werk van een leerling van P.P. Rubens. De keizerszaal was de ontvangstzaal van de abt. De plafondschildering van de Italiaan G.A. Caldelli stelt Jozef voor als onderkoning van Egypte, die zijn vader en broers ontvangt.
audio fragment; het verhaal van de keizerszaal, inhoud: Natalie Cleeren, verteller: Inge Vrancken , muziek: Telemann Partita in B-flat major,\Georg Philipp Telemann Chamber ,Paul Arden-Taylor (oboe) Keith Lewis (cello) Carol Holt (harpsichord) c.1990 under CC-licence
audio fragment; Pieter Coecke van Aelst, inhoud: Natalie Cleeren, verteller: Inge Vrancken , muziek: William Boyce 12 Trio Sonatas under CC-licence
In de kelder van de abtsvleugel bevindt zich het Historisch Centrum van de Luchtmachtbasis Brustem, een plek voor geïnteresseerden in de Luchtmacht tijdens en na de tweede wereldoorlog.
Foto’s:
De burgemeesters die bouwden of verbouwden aan het stadhuis lieten hun naam na in de vorm van hun familiewapen. Dat gebeurde zowel bij de torenheropbouw in 1606, de nieuwbouw van het stadhuis in 1759, de inrichting in 1788, de restauratie in 1927 en de actuele restauratie en nieuwe inrichting afgerond in 2016.
Burgemeesters van voor 1795 waren vooral belastinginners en verdelers van stedelijke taken, anders dan de burgemeesters vandaag. De geschilderde wapens uit 1788 in de vroegere raadszaal, nu trouwzaal, zijn niet steeds met heraldische nauwkeurigheid bijgeschilderd in de loop der jaren.
Keel = rood, sabel = zwart en lazuur = blauw.
Jan Lycops1606: gedeeld, in I van keel met gouden korenschoof, in II van goud een huismerk van sabel in de vorm van een patriarchaal kruis onderaan heraldisch rechts herkruist. Belforttoren gevel.
Willem Preuveneers 1606: van keel met gouden keper beladen met drie meerlen in sabel en vergezeld van drie zilveren scheerdersscharen met de punt naar onder. Belfortoren gevel.
Baudoin Moers 1759: van goud met drie morenhoofden van sabel, met wrongen van zilver, geplaatst 2-1. Schoorsteenlambrizering vroegere raadszaal.
Maurice Schoenaerts 1759 in zilver een Boergondisch kruis van sabel met over alles heen een zilveren schelp. Schoorsteenlambrizering vroegere raadszaal.
Jean Barthélemy Balthazar de Pitteurs (-Hiegaerts) 1788: van zilver met een groene klimmende leeuw, rood geklauwd en getongd met schuinbalk van goud, beladen met vier zwarte koeken. Plafondlijst vroegere raadszaal.
Trudo Luesemans 1788: gevierendeeld, in I en IV geschaakt van keel en goud in vier rijen, elk van vier vakken. II en III in zilver drie ruiten van lazuur, geplaatst 2-1. Plafondlijst vroegere raadszaal.
Paul Cartuyvels 1927: op lazuur een zilveren, zwemmende zwaan met in het schildhoofd twee gouden sterren. Gebeeldhouwd onder het Trudobeeld in de belforttoren.
Veerle Heeren 2016: in goud een leeuw van keel, met kop en manen van sabel, geklauwd en getongd van lazuur, een gekanteeld schildhoofd van lazuur, bezaaid met venussymbolen van goud. Ingemetseld in de inkomhal.