Kasteel Rochendaal

Kasteel Rochendaal

Kasteel Rochendaal in 2020

Op de primitieve kadasterkaart ligt hier een belangrijk goed bestaande uit vier vleugels met binnenkoer, een omhaagde tuin met bakhuis, een vijver en een voetpad naar de kerk. Maar het kasteeldomein is de creatie van graaf Jean Henri Paul Ulens (1816-1894), telg uit een Sint-Truidense burgerfamilie, gehuwd met zijn nicht Marie Ulens, dochter van François Trudo Ulens, kasteelheer van De Motte in Groot Gelmen. Hij was sedert 1846 gemeenteraadslid, sedert 1867 schepen, van 1876 tot 1891 burgemeester van de stad en van 1852 tot 1866 provincieraadslid en last but not least auteur van Historische Bijdragen. In 1871 werd hij tot de adelstand verheven. Noblesse oblige en de wapens Ulens-Ulens sieren dan ook de gevel van het in 1881 nieuw gebouwde kasteel. Het goed, in 1904 verkocht, werd toen het buitenverblijf van notaris Paul Cartuyvels (1872-1940) en zijn echtgenote Marie Seny. Tijdens de oorlog werd het door Duitse militairen gebruikt en nadien na de bevrijding werden de gebouwen van Bevingen gebruikt door de Amerikanen. Voor hen was Bevingen werkelijk een luxeverblijf na een maandenlang leven in tenten. De Duitsers hadden voor hen zelfs een zwembad achtergelaten.  Hier is echter niets meer van terug te vinden. Het zwembad was al eerder dichtgegooid en de boordstenen waren volledig overwoekerd. Na WOII werd Bevingen een opleidingscentrum voor piloten van de Belgische Luchtmacht. In 1996 werd de 9de Wing Training van Brustem (inclusief het scholencomplex van Bevingen) gesloten. Brustem en Bevingen werden ontmanteld. Sedert de verkoop in 1951 aan de Belgische staat, werd het militair domein van het Belgische leger.

De voormalige toegang tot Rochendaal ligt aan de Kerkstraat nr. 2 en hoort nu bij de oprit naar een recente villa. De oprit is aangeduid door lage hekpijlers van blauwe hardsteen in neoclassicistische stijl: geprofileerde sokkel, schacht met ingediepte voegen, kapiteel met trigliefen en metopen, en een geprofileerde en gedecoreerde helmvormige deksteen. Het hek is van zwart geschilderd smeedijzer met vierkante stijlen en spijlen met gestileerde lelie, de smalle traveeën opgevuld met volutes en krulwerk in spiegelbeeldopstelling.

Kasteel Rochendaal                                                                                            foto genomen door Schlusmans, Frieda op  01-12-1977


Een asfaltweg dient nu als oprit naar het kasteel en het koetshuis ten westen. Het park is nu beperkt tot een ruim grasveld ten noorden van het kasteel, afdalend naar twee vijvers. Rondweg in kassei en bomengordel met dendrologisch belang: bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropunicea'), gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus), fijnspar (Picea abies), grootbladige linde (Tilia platyphyllos), Italiaanse populier (Popu­lus nigra 'Italica'), gewone moerascipres (Taxodium distichum), Spaanse zilverspar (Avies pinsapo), witte paardekastanje (Aesculus hippocastanum), zuilvormige taxus.

De Dépot-kaart (opname 1871, uitgave 1878) toont zoals het Primitief kadasterplan een gesloten hoeve met een uitgestrekte boomgaard. Op de volgende uitgave door het ICM verschijnt het kasteeldomein wel. Het is toegankelijk vanuit het dorp ten zuidoosten maar ook vanuit het noordwesten,   via een nu ­onberijdbaar geworden weg die vertrok van de Tiensepoort in Sint-Truiden. De meer noordelijk gelegen boerderij is gekrompen tot een L-vorm, het nieuwe kasteel ligt op een hoogte en tussen beiden ligt het nieuwe volume van de nog bestaande kasteelaanhorigheid. Een deels ommuurde, deels omhaagde moestuin ligt ten zuiden. Het park is ten noorden en ten oosten begrensd door boomgaarden, bezit een dubbele ovale vijver, gevoed door de Cicindriabeek, en een padenpatroon sluit op de beide opritten aan, verbindt door zijn lusvorm de verschillende elementen en leidt over het smalste punt tussen de beide vijvers. De stafkaart van 1949 toont buiten het vereenvoudigd padenpatroon geen wijzigingen. Die komen pas later. Op een postkaart van 1902-1903 ziet men op de voorgrond de vijver en de brug, een nog niet volgroeide parkaanleg en op de hoogte het dominerende kasteel met zijn dienstvleugel.

De noordelijke zone van het park is nu ingenomen door verlaten militaire gebouwen, het kasteel en de bijgebouwen staan leeg.



bronnen;https://www.hangarflying.eu/erfgoedsites/kasteel-rochendaal-nu-gebouw-22/\Sint-Truiden ingekaderd, Tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden, 1998, p. 128.\DE MAEGD C. & VAN DEN BOSSCHE H. 2003: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 1: Gingelom, Halen, Herk-de-Stad, Nieuwerkerken, Sint-Truiden, Brussel, Agentschap RO-Vlaanderen. Onroerend Erfgoed.Auteurs : De Maegd, Christiane, van den Bossche, HermanDatum : 2003

 

ONTDEKKING VAN DE DAG

Delvaux, (Joannes) Josephus, 'Djef Pals'

Brustem 21.03.1838  – Brustem 16.04.1929 , x Maria Agnes Wintmolders, xx Marie Françoise Bijloos 

Zoon van handwerker Petrus Joannes en Gertrudis Mathues.  

Dagloner Vrijwilliger bij het Belgische expeditiekorps naar Mexico 1864-1867. Naar verluidt ‘Sterkste man van Limburg ’, droeg mascottepaardje in Mexico over rivier. Boswachter bij baron de Pitteurs-Hiegaerts en kerkwachter Brustem. Vader van de gevreesde zwerversfiguur Tuur ‘Pals’ Bijloos .

Info: Kamiel Stevaux, Danny Gennez en Emile Grommen.
Lit.: Jules FRERE, Jef Pals, in Limburgsche volkskunde, 3, Hasselt, 1936, p. 178-180; DUCHESNE, Albert, L’expédition des volontaires belges au Mexique 1864-1867, Brussel, 1967-1968, p. 699; WWWIST?, p. 66.


Lees meer