Heuterus of de Heuijter, Pontus, historicus

Delft 23.08.1535   Sint-Truiden 05.08.1602 

Natuurlijke zoon van schout Delft.  

Studies Delft, Leiden, Mechelen en Parijs. Priester. Rentmeester  kapittel Gorcum in Zuid-Holland. Gevangen door Watergeuzen maar met Waalse hulp nipt ontsnapt aan marteldood Den Briel 1572. Gedwongen secretaris van d’Omal, na enkele maanden gevlucht naar Antwerpen. Pastoor  Jabbeke. Onderzoeksreis naar Frankrijk 1582. Kanunnik Deventer 1587, voor calvinisten gevlucht naar Zuiden 1591. Kanunnik en plebaan van OLV-kerk in 1598 op voorstel van abt Betten. Ook proost kapittel Arnhem. Nederduitse ortografie uitgegeven bij Plantijn in 1581. Geschiedschrijver  over Boergondië 1583 en Oostenrijk 1598. Rijmkroniek over de martelaren van Gorcum als ooggetuige. Grote bijbel en Griekse werken testamentair geschonken aan abdijbibliotheek Sint-Truiden.

Wapen: blauw kasteel op gouden veld.

Grafschrift door vriend Nicolaas Oudart, officiaal van aartsbisschop Mechelen: …sed moderante Deo Belgicas conscripsit, rigat osse cicindria functi Dive ubi Sarchiny maenia Trudo foves. 

Publ.: Ponti Heuteri Delfii opera historica omnia, Leuven: Jud. Coppenius, 1651.
Lit.: Charles PIOT en Constant Philippe SERRURE, De geschiedschryver Pontus Heuterus, in Vaderlandsch Museum voor Nederduitsche Letterkunde, Oudheid en Geschiedenis, 3, Gent: H. Hoste, 1859-1860, p. 173-180; Guillaume SIMENON, Notes pour servir à l’histoire des paroisses qui dépendaient de l’abbaye de Saint-Trond, Luik, 1908, p. 176; J. MEERBERGEN, De HH. Martelaren van Gorcum, Tongerlo: Eucharistisch bureau, 1928, o.a. p. X-XII, 203-206 en 230-231; Constant VANDERSTRAETEN, Pontus Heuterus, in OLL, 6, 1951, p. 1-5; Marc LEFEVRE, in BIONAT, 31, 1962, kol. 453-459; ID., Chronologie des oeuvres de Pontus Heuterus, in De gulden passer, vereeniging der Antwerpsche bibliophielen, 41, 1963, p. 128-160; JORISSEN; E.O.G. HAITSMA MULIER en Anton VAN DER LEM, Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800, 1990, p. 184-185; Ubbo EMMIUS, Willem Lodewijk, graaf van Nassau (1560-1620). Stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, Hilversum: Verloren, 1994, p. 14; Germanist Paul Govaerts schreef naar verluidt in de jaren 1936-1937 thesis over Heuterus (verloren).
ONTDEKKING VAN DE DAG

Honderdduizenden zelfbouwkapelletjes aan onze gevels

Honderdduizenden zelfbouwkapelletjes

Priester Fernand Mariën, eerst onderpastoor in Jette en later kloosterdirecteur en godsdienstleraar bij de Ursulinen in Tildonk, startte in 1956 een nationale actie ‘Regnum Mariae’. Op zowat alle huisgevels verschenen houten kapelletjes met daarin een Italiaans plaasteren beeldje van de Madonna. De distributie kaderde in een Mariaal offensief van twaalf weken in de parochie met een propagandadag en een “koninginnedag” waarbij iedereen zijn zelfbouwkapelletje kon afhalen. Voor het vensterglas moest je zelf zorgen, want in principe was het kleinood gratis. Giften werden in dank aanvaard. Bij het overlijden van de initiatiefnemer in 1978 zouden er een kwart miljoen gevelkapelletjes verspreid zijn.

Actie-affiche

In de loop van de actiejaren veranderde het kapelmodel. Kenmerkend bleven de Maria-M getopt met kruisje en het gekroonde M-monogram dat verwees naar het Rijk van Maria. In de laatste fase waren de gevelkapelletjes actueel gestroomlijnd en in kunststof uitgevoerd. De honderden houten exemplaren in Sint-Truiden hebben de tand des tijds meestal niet overleefd. Ze worden zeldzaam.


Gevel school zusters Sint-Vincentius-a-Paulo te Zepperen. Afgebroken. 


Lees: Roger DE BROECK, Gevelkapelletjes in Vlaanderen, in Ons Heem, 55, 2001, nr. 2, p. 196-219: Henri VANNOPPEN, in Kapellen in Vlaanderen, Brussel: FARO, 2002.


Lees meer