Domeingrens rond het domein Nieuwenhoven

Je kan ook vragen naar de geboorte, sterfdatum of familie van een persoon...

Op 5 km ten noorden van Sint-Truiden ligt een voormalig domein van de Sint-Trudoabdij: 135421, het vroegere zomerverblijf van de abt. Het domein heeft een middeleeuwse oorsprong. De kern ervan -bestaande uit het verblijfsgebouw van de abt, een pachthoeve, vijvers, fruitweiden en een akker- was aan alle zijden omgeven door een dreef, die de begrenzing van de domeinkern visueel afbakende. Daarbuiten lagen nog meer abdijbezittingen met een nutsfunctie, vooral bos, beemden en akkers.

Een 17de-eeuwse kaart geeft het trapeziumvormige patroon van de domeingrens goed weer, maar alleen op het terrein wordt het duidelijk waaruit deze grens bestond. Wie het 2,9 km lange tracé af stapt, treft op verschillende plaatsen een weg aan, met aan de buitenzijde een houtkant en een gracht. Aan de westzijde grensde het abdijdomein aan de historische dreef 135421, die nu nog als een verharde weg met nieuw aangeplante bomen of houtkanten bestaat. Noord en oost omgrensde een dreef of pad het domein. Die dreef bestond uit een onverhard pad, een gracht en een houtkant van opgaande beuken of hakhout uit haagbeuk. Aan de zuidkant vormt de gekanaliseerde Kelsbeek de grens tussen abdijdomein en andere bezittingen. In de zuidwestelijke hoek van de domeingrens ligt tussen de weg Engelbamp en de kasteelvijver een pad, dat omgeven is door restanten van een taxushaag. De taxussen vormen stammetjes tot op ongeveer 1m en waaieren dan breed uit. Ongeveer 100m is van het pad met hagen bewaard gebleven. Dit pad scheidde het abdijdomein van de weg af, maar moet toch een zicht op het vijvercomplex en de abdijgebouwen van Nieuwenhoven hebben gegeven. Hier lag zeker al sinds de 17de eeuw een pad met begroeiing. Tot in 1870 was het taxuspad mee opgenomen in de parkaanleg rond het 135421.

Nadat het het domein in de loop van de 19de eeuw door zijn nieuwe eigenaar tot 135421 werd omgevormd, vervaagden de strakke domeingrens van het vroegere abdijdomein. De strakke vormgeving werd op meerdere plaatsen doorbroken en aan de oostzijde kwam de dreef door toenemende bebossing te midden het bos te liggen. Hoewel op sommige plaatsen vervaagd, is deze structuur toch nog goed herkenbaar. Het best aan de noordzijde.

Carte topographique de la partie de la Belgique comprise entre Gand et Tournay, Maestricht et Liège, levée par Villaret, Ingénieur du Roi, 1748, Institut National de l’Information Géographique et Forestière, Saint-Mandé (France), schaal 1:14.400, kaartblad 37.
S.N. 2011: Op grond van Sint-Truiden. De kaartenatlas van de abdij van Sint-Truiden 1697, s.l.
DE MAEGD C., VAN DEN BOSSCHE H., DENEEF R. & VAN DEN BROECK M. 2003: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg, M&L Cahier 8, Brussel.

Bron : -
Auteurs : Verboven, Hilde
Datum : 2014

Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:
Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Domeingrens rond het domein Nieuwenhoven [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/135421 Geraadpleegd op 12-11-2019

"Must see" over Sint-Truidens erfgoed

Een rijke erfgoedstad als Sint-Truiden, tot zowat 1860 de grootste in Limburg, telt heel wat instellingen, kringen en particulieren met een hart voor het lokale erfgoed. Sinds einde jaren 1990 duiken de eerste lokale websites op en sinds begin jaren 2010 biedt het sociale medium Facebook kans om oude foto's of documenten te delen en daarop te reageren.

Een degelijke gereedschapskist voor de beginnende vorser (of student of studiebureau) lokale geschiedenis biedt de Geschied- en Oudheidkundige Kring Sint-Truiden op de website . Vooral linken naar historische kaarten en publicaties over onze stad. Mét inhoudsopgaven van lokale heemkundige tijdschriften.