Domeingrens rond het domein Nieuwenhoven

Op 5 km ten noorden van Sint-Truiden ligt een voormalig domein van de Sint-Trudoabdij: 135421, het vroegere zomerverblijf van de abt. Het domein heeft een middeleeuwse oorsprong. De kern ervan -bestaande uit het verblijfsgebouw van de abt, een pachthoeve, vijvers, fruitweiden en een akker- was aan alle zijden omgeven door een dreef, die de begrenzing van de domeinkern visueel afbakende. Daarbuiten lagen nog meer abdijbezittingen met een nutsfunctie, vooral bos, beemden en akkers.

Een 17de-eeuwse kaart geeft het trapeziumvormige patroon van de domeingrens goed weer, maar alleen op het terrein wordt het duidelijk waaruit deze grens bestond. Wie het 2,9 km lange tracé af stapt, treft op verschillende plaatsen een weg aan, met aan de buitenzijde een houtkant en een gracht. Aan de westzijde grensde het abdijdomein aan de historische dreef 135421, die nu nog als een verharde weg met nieuw aangeplante bomen of houtkanten bestaat. Noord en oost omgrensde een dreef of pad het domein. Die dreef bestond uit een onverhard pad, een gracht en een houtkant van opgaande beuken of hakhout uit haagbeuk. Aan de zuidkant vormt de gekanaliseerde Kelsbeek de grens tussen abdijdomein en andere bezittingen. In de zuidwestelijke hoek van de domeingrens ligt tussen de weg Engelbamp en de kasteelvijver een pad, dat omgeven is door restanten van een taxushaag. De taxussen vormen stammetjes tot op ongeveer 1m en waaieren dan breed uit. Ongeveer 100m is van het pad met hagen bewaard gebleven. Dit pad scheidde het abdijdomein van de weg af, maar moet toch een zicht op het vijvercomplex en de abdijgebouwen van Nieuwenhoven hebben gegeven. Hier lag zeker al sinds de 17de eeuw een pad met begroeiing. Tot in 1870 was het taxuspad mee opgenomen in de parkaanleg rond het 135421.

Nadat het het domein in de loop van de 19de eeuw door zijn nieuwe eigenaar tot 135421 werd omgevormd, vervaagden de strakke domeingrens van het vroegere abdijdomein. De strakke vormgeving werd op meerdere plaatsen doorbroken en aan de oostzijde kwam de dreef door toenemende bebossing te midden het bos te liggen. Hoewel op sommige plaatsen vervaagd, is deze structuur toch nog goed herkenbaar. Het best aan de noordzijde.


Bron     : -
Auteurs :  Verboven, Hilde
Datum  : 2014

Bron: Bevat overheidsinformatie, verkregen onder de modellicentie voor gratis hergebruik Vlaanderen v1.0. URI:
Agentschap Onroerend Erfgoed 2019: Domeingrens rond het domein Nieuwenhoven [online] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/135421 Geraadpleegd op 12-11-2019

 

ONTDEKKING VAN DE DAG

Burgemeesterwapens

Elke burgemeester laat zijn wapen na

De burgemeesters die bouwden of verbouwden aan het stadhuis lieten hun naam na in de vorm van hun familiewapen. Dat gebeurde zowel bij de torenheropbouw in 1606, de nieuwbouw van het stadhuis in 1759, de inrichting in 1788, de restauratie in 1927 en de actuele restauratie en nieuwe inrichting afgerond in 2016.

Burgemeesters van voor 1795 waren vooral belastinginners en verdelers van stedelijke taken, anders dan de burgemeesters vandaag. De geschilderde wapens uit 1788 in de vroegere raadszaal, nu trouwzaal, zijn niet steeds met heraldische nauwkeurigheid bijgeschilderd in de loop der jaren.

Keel = rood, sabel = zwart en lazuur = blauw.


Jan Lycops1606: gedeeld, in I van keel met gouden korenschoof, in II van goud een huismerk van sabel in de vorm van een patriarchaal kruis onderaan heraldisch rechts herkruist. Belforttoren gevel.


Willem Preuveneers 1606: van keel met gouden keper beladen met drie meerlen in sabel en vergezeld van drie zilveren scheerdersscharen met de punt naar onder. Belfortoren gevel.


Baudoin Moers 1759: van goud met drie morenhoofden van sabel, met wrongen van zilver, geplaatst 2-1. Schoorsteenlambrizering vroegere raadszaal.



Maurice Schoenaerts 1759 in zilver een Boergondisch kruis van sabel met over alles heen een zilveren schelp. Schoorsteenlambrizering vroegere raadszaal.


Jean Barthélemy Balthazar de Pitteurs (-Hiegaerts) 1788: van zilver met een groene klimmende leeuw, rood geklauwd en getongd met schuinbalk van goud, beladen met vier zwarte koeken. Plafondlijst vroegere raadszaal.


Trudo Luesemans 1788: gevierendeeld, in I en IV geschaakt van keel en goud in vier rijen, elk van vier vakken. II en III in zilver drie ruiten van lazuur, geplaatst 2-1. Plafondlijst vroegere raadszaal.


Paul Cartuyvels 1927: op lazuur een zilveren, zwemmende zwaan met in het schildhoofd twee gouden sterren. Gebeeldhouwd onder het Trudobeeld in de belforttoren.


Veerle Heeren 2016: in goud een leeuw van keel, met kop en manen van sabel, geklauwd en getongd van lazuur, een gekanteeld schildhoofd van lazuur, bezaaid met venussymbolen van goud. Ingemetseld in de inkomhal. 




Lees meer