ERFGOUD

Historische verhalen

Trudofeesten, Paula Moria getuigt

...Paula Moria maakte als jong meisje en verslaggever bij de groep Pol Stas de Trudofeesten in 1956 al mee. Bij latere edit...

Berenmutsen op zolder

Een kleine week na de Slag bij Halen liet een eskadron Belgische Gidsen op verkenning naar de Duitse opmars zich verrass

Brandende bokkenrijders

In 1784 werden twee 'bokkenrijders' op de brandstapel terechtgesteld wegens brandstichting op de Zepperenweg

De Alvermannekes

...ven heeft mijn mam de pijp gezien waar de alvermannekens uitkwamen. Die hadden in de grond kasten en tafels van aarde....

IJzeren kruisen

Gouverneur-generaal von Bissing, zelf cavalerie-officier, bezocht één jaar na de inval van augustus 1914 de gesneuveld

Een sponsorbord in mergel

Kasteelheer de Chestret liet zijn wapenschild plaatsen in de gevel van de kerktoren in Kerkom

Meester Pruim en het schoolhuis

Steven Prenau uit het landelijke Aalst was een taalactivist die uiteindelijk naar Nederland moest uitwijken

Een weerwolf in Melveren

...veren , een gehucht van Sint-Truiden, woonde een zekere X. Op zekere dag ging X met zijn vriendin naar de kermis in Kort...

Heksenmeesters kennen middelen om hekserij te verwijderen

... om hekserij te verwijderen Een van mijn broers was ziek en 's nachts konden we hem niet in 't bed houden, zo ging die t...

Heks voorspelt

...eger aan Ziekeren -klooster. Daar woonde ook Siska V., dat was nog verre familie, maar zij was een heks, een echte. Toe...

Expo 1907

Het hoogtepunt in de recente geschiedenis van Sint-Truiden is ongetwijfeld de Provinciale Tentoonstelling in 1907

fruitteelt onder vuur

Het is normaal dat een exportgerichte en weersafhankelijke teelt niet alle hefbomen in handen heeft. De fruitteelt in Ha

Barbanson, een heldennaam bij het toegangshek

Het vliegveld en thuishaven van het Vervolmakingscentrum van de Luchtmacht respectievelijk in Brustem en in Bevingen ont

Christina the Astonishing

...stonishing (Nick Cave)Lived a long long time agoShe was stricken with a seizureAt the age of twenty-twoThey took her bod...

Christina de Wonderbare

De heilige Christina 'de wonderbare' verwierf internationale bekendheid, ook recent nog

Beiaardklanken en biggengeschreeuw

De auteur van 'Brave New World' beschreef Sint-Truiden in zijn novelle "Uncle Spencer"

Hallo Micro! Onze oudsten aan het woord

...in 2008 gestart als een vrijwilligerstraject van het stadsarchief. Door interviews met Truienaren die ouder zijn dan 75 ...

De pest in Sint-Truiden

...ft bij deze fotoHoewel de bevolking van Sint-Truiden ontsnapt aan de ergste pestgolven, toch komen talloze bewoners om t...

Wilderen als slagveld in 1129

...dgenoot van de Hertog van Brabant. De prinsbisschop van Luik beweerde dat het graafschap een vrij leengoed was van de Si...

Over Hoogstam naar Laagstam

...eerste overschakelingen naar commerciële laagstam komen er in Haspengouw al in de jaren 1930. Niettemin duurt het nog t...

De legende van de "Kommeduur"

Een oude vrouw vertelt over de vurige wraak op de opkopers-industriëlen van de Commanderij van Bernissem

Christina the Astonishing (fragment boek)

...gment boek)The visit. The day we made the walk to Brusthem was the tail end of a summer storm, the sky sagged low over t...

Christina lofzang

...int-Truidens kind Nu in het vreugdpaleisWaar gij bij God genade vindtLeid ons naar ’t paradijs!Christina kind van onze...

Beweeg over een jaartal...
ONTDEKKING VAN DE DAG

Een sponsorbord in mergel

Een sponsorbord in mergel

Dorpskenner Hubert Hoche (+) van Kerkom liet in 2002 een raadseltje oplossen, dat de Open Monumentendagfolder in 1990 open liet. Hoog in de kerktoren zit een verweerde steen met wapenschild ingemetseld. Met hulp van een verrekijker en het wapenboek van de Belgische adel kennen we nu wel het antwoord: Hyacinthe de Chestret, Luikenaar van formaat, liet er zijn merk achter.

Zeer waarschijnlijk sponsorde hij de heropbouw van de kerktoren in 1861 naar ontwerp van Isidore Gérard. Rond die tijd werd hij levenslang burgemeester van Kerkom. Hyacinthe was oud-militair, liberaal senator én suikerfabrikant in Bernissem. Hij trouwde in 1834 met de dochter de Selys van het lokale Alsterdomein. Voor een goed begrip: het gaat om het zogenaamde ‘Rood Kasteel’, waar zijn familie in 1889 het mooie kasteeltje bouwde midden in een groot Engels landschapspark. Paul Hayen (+) legde er later zijn stoeterij ‘Darby Farm’ aan. De dreef van aan de Naamse Steenweg leidt naar het ander, ‘Wit Kasteel’ van Kerkom, eigendom van de Brouckmans en later van Porreye.

In 1852 kreeg bietsuikerbaron de Chestret van Leopold I een echte titel met kroon. Die prijkt met z’n negen parels boven op het wapenschild. De geelgrijze mergelsteen heeft intussen wat parels laten vallen, maar het familielogo is nog best herkenbaar. In heraldisch jargon luidt het: doorsneden van zilver, met een leeuw van sinopel, gekroond met goud, getongd in keel, met op azuur drie zespuntige gouden sterren. Het schil is getopt met een baronnenkroon en gehouden door twee gekroonde en omgewende gouden leeuwen. De steen op de kerktoren toont nog twee gekruiste palmen onderaan. Natuurlijk zit er geen kleur (meer) op de mergel, maar in mensentaal heeft het schild beneden een groen leeuwtje op wit en bovenaan drie gele sterren op blauw. Twee gele leeuwen houden het blazoen recht. Die zien er met hun abnormaal naar buiten gekeerde muilen vervaarlijk lelijk uit.

Mergel is versteende kalkmodder, opgebouwd uit de skeletafval van zeediertjes, 66 miljoen jaren oud en gezaagd uit groeven in Zuid-Oost-Limburg. De juiste naam is Maastrichtersteen of krijtsteen. Architect Gérard gebruikte mergel ook voor versieringen aan zijn andere gebouwen, zoals het afgebrande kasteel van Nieuwerkerken, het afgebroken casino op het huidige Europaplein of het kerkje van Ordingen. Als Henegouwse leerling van de Gentenaar Louis Roelandt vestigde hij zich in onze provinciestad rond 1848, maar verliet ze in 1861 om stadsarchitect te worden in Hasselt. Hij vertrouwde op de zachte Limburgse steen die je kan bewerken met timmermansgereedschap zoals zaag en schaaf. Maar uitstekende reliëfdetails in mergel verweren gemakkelijk, zo bleek later.



De steen in gele mergel zit boven de ingangsdeur


Overigens heeft de Sint-Maartenskerk  op de valleihelling van de Cicindria , ondanks de verwoestende brand van 11 januari 1975, nog wat leuke details in petto: jonker Laurens van Alster liet er zich in 1539 voor eeuwig verstenen in harnas, met lang ruiterzwaard en met de voeten rustend op z’n hazewind. Het kerkhof van Kerkom telt veel oude grafkruisen, al vanaf 1623, en op de hekpijlers zijn van de ingang zijn evangelieteksten gebeiteld.
Wie er het fijne van wil weten kan terecht in de stedelijke openbare bibliotheek, in het fonds Trudonensia, waar per dorp een documentatiemap is aangelegd. Over mergel is er de ‘Atlas natuursteen in Limburgse monumenten’ geschreven door Roland Dreesen en Michiel Dusar. Om wapenschilden te ontcijferen neem je best het ‘Wapenboek van de Belgische adel van de 15de tot de 20ste eeuw', in 1992 geschreven door Paul Janssen en Luc Duerloo.